Operasyonel İç Denetim: İş Süreçlerinin İyileştirilmesi için Bir Araç
İş süreçlerinin yönetiminin daha sorunsuz ilerlemesi için işin her adımı denetlenir. İş süreçlerini denetlemek için de süreçleri iyi analiz etmek, iş tanımına hâkim olmak ve eleştirel olgulara dayanarak değerlendirmelerde bulunmak elzemdir.
İç denetim, muhasebe gibi mali konulara odaklanırken iş süreçlerini incelemek için çeşitli unsurlara da dikkat edilir. İş süreçleri denetlenirken işin maliyeti, malzemelerin kalitesi, işin yapılıp bitirildiği zaman aralığı, depoların kapasitesi ve iş gücü unsurları da operasyonel denetime dâhil olan unsurlar arasında yer alır.
İç denetimden verim alabilmek için risk hesaplaması da yapılan işlemler arasındadır. İşin riskleri ile getirileri karşılaştırılarak süreçlerin iyileştirilmesi için gerekli adımlar atılır. İş süreçlerinde yer alan kişilerin gerekli bilgi ve donanıma sahip olmaları konusunda yapılan denetimler risk faktörü doğurduğu takdirde bu kişilerin bilgi kapasitelerinin artırılması sağlanarak riskler sıfırlanmış olur. Riskleri görüp gecikmeden müdahale edebilmek adına iş sürecinin her adımı titizlikle değerlendirilip yerinde müdahaleler sağlanır ve sürecin daha doğru ilerlemesi durumu gerçekleşir.
Finansal İç Denetim: Finansal Raporlama ve Uygunluk Denetimi
Finansal denetimler iş süreçlerinin mali ve ekonomik durumunu ele alırlar. Uygunluk denetimi ise yasal unsurların uyumluluğunu denetler. Finansal raporlama, işin ehli kimselerce gerçekleştirilir. Uygunluk denetimi gerçekleştirebilecek olan kişilerin gerekli yeterlilikleri taşıması şartı ile görevlendirilirler. Bunun yanı sıra bağımsız denetleyiciler de mevcuttur. Mali müşavirler genellikle finansal raporlama konusunda uzmandırlar.
Uyumluluk denetimleri gerçekleştirilirken şirketlerin belirli alanlarda kurallara ve düzenlemelere uymaları beklenir. Bu sebeple güncel yasalardan, son düzenlemelerden haberdar olmaları önem arz eder. Denetçiler denetim yaptıkları sırada topladıkları verilerin ve kanıtların güvenilir olduklarını ispatlamak için çeşitli uygunluk testlerine tabi tutarlar. Kanıtların güvenirlik düzeyinin yüksek olması finansal raporlama ve uygunluk denetimi için yarar sağlayan faktörlerden biridir.
Uyum İç Denetimi: Hukuki ve Etik Kurallara Uygunluk Denetimi
Etik kurallar iş sürecinde yer alan kişilerin ya da kurum ve kuruluşların davranış biçimlerinin incelenmesi alanında mercek altına alınır. İç denetim alanı belirli etik kuralları içinde barındırır. Uyum iç denetimi kuruluşların sorunlarını iyileştirmek, gelişmelerini sağlamak ve değerini arttırmak amacını taşır.
Kurumların hedeflerine ulaşabilmeleri için sistematik biçimde hukuki ve etik kurallara uygunluğu değerlendirilir. Etik ilkeleri arasında bazı önemli unsurlar bulunur. Dürüstlük, tarafsızlık, gizlilik ve yetkinlik iç denetçilerin taşıması gereken erdemler arasındadır.
Bilgi Teknolojileri İç Denetimi: Verilerin Güvenliği ve Bilgi Sistemlerinin Etkinliği
İç denetim ve verilerin güvenliği birbirine paralel olarak yürütülmesi gereken iki ayrı faaliyet alanıdır. Profesyonel kişilerce gerçekleştirilen iç denetim sırasında elde edilen bilgilerin özenle korunması için etkili teknolojiler ve sistemler geliştirilirse güvenlik açıklarına yer kalmaz. Bilgi teknolojilerine vakıf olmanın önemi verilerin güvenliği açısından önemli hale gelen konulardan biridir. Bilgi sistemleri ne kadar korunursa risk faktörleri de o oranda bertaraf edilmiş olur.
21.YY’da bilgi çok önemli hale gelmiştir. Bilgi güvenliğinin tehdit altında olmaması için teknolojilerden faydalanılması uygun bulunur. İşlerin devamlılığı, yapılan yatırımların takibinin sağlanması, çeşitli iş fırsatlarının değerlendirilmesi, iş sürecinde riskleri en aza indirmek maksadıyla bilgilerin korunması daha önemli durumdadır.
Bilgi güvenliği uzmanları, bilgileri saklarken aynı zamanda bu bilgileri uygun biçimde kategorize ederler, belirli sıraya koyarlar ve daha kullanışlı hale getirirler. Kurum bilgilerini yalnızca bilgi güvenliği yetkisi verilen insanların kullanımına sunmak uygulanan güvenlik stratejilerinden biridir.
Bilgi sistemlerinin etkin olmadığı durumlarda şirketler itibar kaybı gibi nahoş durumlarla karşılaşırlar. Bunun yanı sıra finansal kayıplar, özel bilgilerin çalınıp fikri mülkiyete zarar verilmesi, yasal ihlaller gibi sorunların yaşanması da olası hale gelir. Bu tür istenmeyen durumların yaşanmaması için bir şirketin öncelik verdiği konuların en başında bilgi güvenliği sistemlerine hâkim kişilerle irtibat kurmak gelir.
Bilgi sistemlerinin gerekli şekilde korunmaması halinde yalnızca söz konusu kurumun değil müşterilerin de bilgileri çalınabilir. Kurumun itibarını ve imajını korumak için müşterilere hizmet sunan iş süreçlerinde bilgi sistemleri kurulması için gerekli mali yatırım yapılır.
Performans İç Denetimi: Stratejik Hedeflerin Gerçekleştirilmesi için Bir Değerlendirme Aracı
Kurumların her yıl kararlaştırılan ulaşılması gereken hedefleri vardır. Bu tür stratejik hedeflere ulaşmak için çeşitli teknikler ve değerlendirme araçları mevcuttur. Kurumların misyonları ve vizyonları temel alınarak oluşturulan stratejik hedeflerin eyleme geçirilebilir düzeyde olması gereklidir. Eyleme dökülmeyen hedefler zaman içerisinde olumsuz bir motivasyona dönüşme ihtimali taşırlar. Kısa ve uzun vadeli olmak üzere iki tür hedef planı yapılır. Kısa vadede gerçekleştirilen hedefler daha uzun vade için konulan hedeflere ulaşmak için olumlu bir atmosfer yaratır.
Stratejik hedeflere ulaşmak pazar payının arttırılmasında önemli bir yere sahiptir. Ulaşılabilir hedefler belirlemek kaynak, zaman ve para kaybının önüne geçer. Bir uzman eşliğinde performans iç denetimi yapılması kurumların gelişmesinin ilk basamaklarından birini teşkil eder. Stratejiler kurumların operasyonlar için attıkları adımları düzenlerler. Böylelikle operasyonlar ile hedeflenen stratejiler arasında kopukluk olması engellenmiş olur.
Entegre İç Denetim: Farklı Türlerin Birleştirilmesi ve Koordinasyonu
İç denetim liderleri diğer departmanların koordinasyonunu yönetime dâhil etmelerini isteyebilirler. Farklı türlerin birleşmesi kurumların işini kolaylaştıran unsurlardandır. İç denetim sırasında farklı departmanların ortak görevleri belirlenerek bazı süreçlerin birleştirilmesi mümkün olur.
Farklı türlerin birleştirilmesiyle yönetim yorgunluğunun önüne geçilmiş olunur. Aynı enformasyonların farklı yöneticiler tarafından iki kez raporlanmasına gerek duyulmaz ve böylelikle yönetim kolaylaşmış olur. Departmanlar arasındaki bu dayanışma ortak anlayışın şekillenmesine katkıda bulunur. Yeni fikirler ve çözüm önerilerinin ortak akıl tarafından uygulanması da kolaylaşır.
Entegre iç denetim daha az bilgi paylaşımının olması sebebiyle yapılan değerlendirmelerin verimini artırdığı tespit edilmiştir. Her departmanın ayrı ayrı çalışması yerine bazı departmanların birleştirilmesi yaklaşımı işlerin daha hızlı yürümesini sağlar. İç denetçiler işlev bakımından örtüşen departmanları tespit ederek, uygun alanların birleşmesine katkıda bulunur. Gereksiz çakışmaların en aza indirgenmesi koordineli bir biçimde çalışma biçimi oluşturur.
İç Denetim Süreçlerinin İyileştirilmesi: Sürekli İyileştirme Yaklaşımı
İç denetimler, kurumların sürekli iyileşmesini sağlar. Kurumların kalıcı olması için sürekli iyileştirme yaklaşımını belirlemeleri önem teşkil eder. İç denetim sağlayan kişiler kurumların eksiklerini ve yolunda gitmeyen uygulamaları tespit ederek kurumun uzun vadeli olmasını sağlar. Sürekli iyileştirmelerin en temel yollarından biri prosedürleri ve düzenlemeleri takip etmektir. Kurumların çağa ayak uydurması, değişen kurallara hâkim olunması sürekli üzerinde araştırma yapılması gereken alanlardandır.
Kuruluşların değerli girişimlerde bulunması adına nesnel danışmanlık faaliyetleri gösteren firmalar ile sıklıkla görüşmek olağan bir durumdur. İç denetim süreçlerinden verim alabilmek için kendi alanında tecrübeli ve deneyimli firmalardan yardım alınması uygundur. Buna karşın iç denetim bir şirkete yürüyeceği yolu tarif edemez. Yalnızca kurumun faaliyetlerini analiz ederek konulan hedeflere ve beklentilere uygun davranılıp davranılmadığını tespit eder.
Kurumlar iç denetim raporunu inceleyerek daha önce belirledikleri hedeflere ulaşmak için eksik yönlerini geliştirirler. Kurumun eksiklerini gidermesi ve hedeflerine ulaşması için atması gereken adımları yine kurum yöneticileri değerlendirir. Alınan kararlar ise şirketin gelişmesi ve kalıcı hale gelmesi için daha sağlıklı hale gelmiş olur.
