Kira gelir vergisi, kanunlara göre ev ve ticari mülk gibi gayrimenkulleri kiraya vererek gelir elde edenler için uygulanan bir vergi türüdür. Bu yazıda kira gelir vergisinin hesaplanması ve ödenmesi hakkında bilgi sahibi olabilirsiniz.
Gelir Vergisi Kanunu'nun 70. maddesi, mal ve hakların kiraya verilmesi sonucunda elde edilen gelirlerin "gayrimenkul sermaye iradı" olarak adlandırıldığını ve bu gelirlerin belirli koşullarda gelir vergisine tabi olduğunu belirtmektedir.
Mükellef, kira gelir vergisi ödemesi için ikametgahının bağlı olduğu vergi dairesini, tahsilat yetkisine sahip banka şubelerini ve mobil uygulamalarını ya da Gelir İdaresi Başkanlığının İnteraktif Vergi Dairesi platformunu kullanabilir. Ayrıca, adresinin bağlı olduğu vergi dairesinin hesap bilgisini kullanarak, farklı vergi dairelerine de ödeme yapabilir.
Kira gelir vergisinin zamanında ödenmemesi veya beyanname verilmemesi durumlarında cezai işlemler uygulanır. Bu ceza miktarı, kira bedelinin yüzde 5'ine kadar değişebilir ve istisna tutarından yararlanılamaz. Ayrıca, gecikme zammı aylık olarak eklenir ve usulsüzlük cezası da getirilebilir. Konutlar için ceza genellikle mülk sahibine uygulanırken, işyerleri için hem mülk sahibine hem de kiracıya cezai uygulama gerçekleştirilebilir.
Kira gelir vergisi internet üzerinden oldukça kolay ve pratik bir şekilde doldurulabilir. İnternetten kira gelir vergisi beyannamesi için e-Devlet veya Gelir idaresi Başkanlığı (GİB) platformları tercih edebilir.
e-Devlet platformu kullanılarak kira gelir vergisi beyannamesi doldurmak için şu adımlar izlenebilir:
E-Devlet sistemine erişim için Türkiye Cumhuriyeti kimlik numaranızı ve şifrenizi kullanmanız gerekmektedir. Giriş yaptıktan sonra, ana ekranda bulunan arama kutusuna "GİB" kelimesini yazmalısınız.
Arama sonuçlarında, "Hazır Beyan Sistemi" sekmesine tıkladıktan sonra "Beyanname Doldur" seçeneğini seçmelisiniz.
Daha sonra, "Hızlı Erişim ve Hazır Beyan" bölümüne yönlendirileceksiniz. Burada "Hızlı Erişim Hazır Beyan" seçeneğine tıklamanız gerekmektedir.
Hızlı erişim hazır beyan seçenekleri arasından "Kira Geliri" bölümünü seçmelisiniz.
Açılan sayfada, "2023 Beyannamesi Doldurma" seçeneğini tıklamalısınız. Bu sayfada yer alan bilgileri eksiksiz ve doğru bir şekilde girmeniz gerekmektedir.
Son olarak, 3A bölümünde beyan edilecek olan gayrimenkul sermaye iradı ve kira gelirlerinin elde edilen tutarını beyannameye yazarak işlemi tamamlamalısınız.
Gelir İdaresi Başkanlığı platformu kullanarak kira gelir beyanname işlemleri ise şu şekilde gerçekleştirilebilir:
Öncelikle, www.gib.gov.tr adresine gidin ve e-İşlemler menüsünden hazır beyan sistemine erişim sağlayın. Burada sizin için önceden hazırlanan kira geliri beyannamesine tıklamanız gerekecek. Beyannameyi doldurmak için bu seçeneği seçmelisiniz ve ardından beyannamenizi onaylayarak göndermelisiniz.
Bu hazır beyan sistemi, size önceden doldurulmuş bir beyanname sunar ve sadece gönderme işlemi yapmanızı gerektirir. Bu yöntem oldukça hızlı ve kullanışlıdır.
Ancak, bu süreçte dikkat etmeniz gereken önemli bir nokta, hazır beyannameyi mutlaka kontrol etmektir. Eksik veya hatalı bilgileri tespit etmeniz durumunda, gerekli düzeltmeleri yapmalısınız. Aksi takdirde beyanname kabul edilmeyebilir ve bu durum çeşitli sorunlara neden olabilir.
Kira gelir beyannamesi, kira gelirinin elde edildiği yılı takip eden yılın mart ayının başından son gününe kadar herhangi bir tarihte sunulabilir. Örnek vermek gerekirse, 2023 yılına ait kira gelirine ilişkin beyanlar 2023 yılının Mart ayında verilir. Beyanname sunulduktan sonra gelir hesaplanır ve bu hesaplanan gelir üzerinden ödenecek vergi, mart ve temmuz aylarında iki eşit taksitte ödenmelidir.
2023 takvim senesi beyana tabi geliri sadece gayrimenkul sermaye iradını kapsayan kişilerden;
Bir takvim senesi içinde sahip olunan konut kira geliri 21.000 TL liralık istisna tutarını aşanlar,
Bir takvim senesi içinde sahip olunan üzerinden stopaj yapılmış işyeri kira geliri brüt tutarı 150.000 liralık beyanname verme sınırını aşanlar,
Bir takvim senesi içinde sahip olunan, stopaja ve istisna uygulamasına konu olmayan gayrimenkul sermaye iratları toplamı 8.400 liralık sınırı aşanlar,
2023 senesi kira gelirleri için beyanname vereceklerdir.
Sadece konut kiraları için geçerli olan bir istisna uygulaması bulunmaktadır ve bu istisna tutarı her yıl yeniden belirlenmektedir. Örneğin, 2023 yılında elde edilen konut kira gelirleri için belirlenen istisna tutarı yıllık 21 bin Türk Lirasıdır. Dolayısıyla, 2023 yılında konut olarak kiraya verilen gayrimenkullerden elde edilen kira geliri 21 bin Türk Lirası veya daha az ise, gelir vergisi beyannamesi verme zorunluluğu bulunmamaktadır. Ancak senelik kira geliri bu tutarı aşıyorsa, aşılan kısım gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilmesi şarttır. İki veya daha fazla konuttan kazanç sağlanması durumda ise her konut için ayrı ayrı istisnadan faydalanmak mümkün değildir.