En basit tanımıyla NFT’ler, bir dijital defter şekli olan blockchain’de saklanan, alınıp satılabilen eşsiz dijital varlıklardır. NFT çeşitleri fotoğraflardan, videolara ve ses dosyalarına kadar değişebilir.
2021 yılı pek çok açıdan NFT’lerin yılı oldu. NFT piyasaları, eşi benzeri görülmemiş bir yükselişle sanatçıların (yaratıcıların) çalışmalarını kolaylıkla paraya dönüştürmesini, koleksiyoncuların ise bunları etkin bir şekilde satın almalarını sağladı. NFT’ler bir anda ortaya çıkmış gibi görünse de, NFT kavramı ilk olarak 2012 yılında Meni Rosenfeld’in Colored Coins’i (Renkli Paralar) açıkladığı makalesini yayımlamasıyla ortaya çıktı. Colored Coins, Bitcoin blockchain’indeki gerçek varlıkların mülkiyetini kanıtlamak, bu varlıkları yönetmek ve temsil etmek için yöntemler sunuyordu. Bilinen ilk NFT, Mayıs 2014’te Kevin McCoy tarafından mint edilen ‘Quantum’dur. ‘Quantum’ Kasım 2021’de 1,4 milyon ABD dolarına satıldı.
Sanat blokları (art blocks) ve Cyrpto Punks gibi öncü NFT projeleri NFT ekosisteminin gelişmesinde önemli bir rol oynadı. Sanat blokları (artblocks), bir algoritma kullanılarak orijinal dijital sanat eserleri üreten, yaratıcı bir sanat türü olan NFT projesi. Crypto Punks ise, NFT projelerinin ilk profil resmi (PFP) türlerinden biri, sosyal medyada veya oyunlarda profil resmi olarak kullanılabiliyor.
Günümüzde yaratıcılar NFT alanının en önemli itici güçleri. Pak ve Beeple gibi sanatçıların her çalışması büyük ilgi görüyor. Sanatçıların eserleri, popülerliğin izah edebileceğinin çok ötesinde yüksek fiyatlarla işlem görüyor. Beeple’ın dünyaca ünlü Christie’s müzayede evinde 69 milyon ABD dolarına satılan ‘First 5000 days’ isimli NFT sanat eseri birçok örnekten sadece biri.
NFT sanat eserleri, birçok platformda eleştiriliyor ve NFT’lerin bir sanat şekli olarak yeni estetiği yoğun bir şekilde tartışılıyor. Sanatçı Manuel Rossner NFT’leri şöyle açıklıyor: “Fiziksel lojistik sektörü için konteynerler ne ise NFT’ler de tüm dijital avantajlarıyla birlikte web için aynı şeydir. Gücün bir takım platformların tekelinden uzaklaşma potansiyeli beni NFT’ler ve blockchain’e dair en çok heyecanlandıran şey.'' Herkes, dijital bir dosyayı NFT olarak mint etmenin onu bir sanat eserine yapmadığında hemfikir, yine de bu platformlarda çok iyi NFT sanat eserleri de var.
Ethereum blockchain’i NFT pazarına liderlik ediyor ancak Ethereum işlem ücretlerinin yüksek olması nedeniyle Solana ve Tezos gibi diğer blockchain’lerde de NFT işlemlerinin arttığı görülüyor.
2021’in başından bu yana, pazar bir yıl içinde katlanarak büyüdü. 2020’de 100 milyon ABD dolarından 2021’in ilk yarısında 2 milyar ABD dolarına daha sonra ise 2021’in ilk 9 ayında 22 milyar ABD dolarına ulaştı.
NFT pazarları; 2019’da 64 milyar ABD doları ve 2020’de yaklaşık 50 milyar ABD doları değerindeki geleneksel sanat pazarlarıyla karşılaştırıldığında çok küçüktü, ancak olağanüstü bir büyüme yaşadı. NFT pazarları yalnızca geleneksel sanat pazarlarındaki arzın bir kısmını NFT piyasalarına kaydırmakla kalmadı, 175 milyar ABD doları değerindeki oyun sektörü gibi daha geniş eğlence pazarlarından da bir arz getirerek, kendi arz ve talebini oluşturdu. Arz ve talebin geleneksel sanat pazarlarından NFT pazarlarına kayması, pazarın kendi büyümesine kıyasla çok daha sınırlı oldu.
NFT heyecanı biraz durulabilir ama arkasındaki teknoloji olağanüstü. Sanatçıların telif haklarını, NFT’nin akıllı sözleşme sistemiyle düzenlemesi bile başlı başına oyunun kurallarını değiştiren bir gelişme.
Bu teknolojiyi ve onun sanatta, eğlence sektöründe ve daha geniş iş dünyasındaki potansiyel uygulamalarını anlamak kritik öneme sahip.
NFT’ler, yaratıcı içerik, sanat ve fikri mülkiyetin ele alınma şekli bakımından oyun kurallarını değiştiriyor. Tıpkı kripto paraların aracılara olan ihtiyacı azaltarak geleneksel finansı değiştirmesi gibi, NFT’ler de dengeyi aracılardan yaratıcılara doğru kaydırma potansiyeline sahip.
Sonuç
NFT pazarı 2021 yılında önemli ölçüde büyüdü. Dünyanın her yerinde insanlar, NFT’ler sayesinde blockchain teknolojisine aşina oldu. Kripto cüzdanı olanların oranı arttı bu da kripto borsalarındaki işlem hacimlerinde artışa neden oldu.
Genel olarak 2021 yılı, COVID-19 pandemisiyle tanıştığımız ve sokağa çıkma yasakları sırasında teknolojiye daha fazla bel bağladığımız 2020 yılından sonra unutulmayacak bir yıl oldu. Pandemi NFT’lerin yaygınlaşmasında önemli bir rol oynadı. NFT koleksiyonlarının ve sanat eserlerinin satışı bu teknolojinin itici gücü olmaya devam ediyor. Bununla birlikte NFT'lerin fiziksel varlıkların ortak mülkiyeti, fiziksel varlıkların arsa veya sanat gibi sertifikalandırılmasında kullanılması gibi, çok farklı kullanım alanları da var.
Blockchain enerji tüketimi ve bunun neden olduğu çevresel sorunlar hakkında araştıracak ve geliştirilecek çok şey var. Hukuki düzenlemelerin de bu gelişen teknolojinin hızına yetişmesi gerekiyor.
NFT heyecanını takiben bir Web 3.0 unsuru olan “Metaverse” 2021’in son çeyreğinde en çok aranan kelime oldu. Buna, Roblox’un Mart 2021’de halka arzının ardından Facebook’un 28 Ekim’de grup adını Meta olarak değiştirmesi neden oldu.
Masaüstü bilgi işlemden mobil bilgi işleme, yerelden buluta geçiş olan Web 2.0 yaklaşık 15 yıl sürdü. Web 3.0 ve metaverse devrim değil evrim olarak görülüyor ve Web 3.0’ın ve onun metaverse gibi unsurlarının gelişmesi ve hayatlarımızın bir parçası olabilmesi bir 10 yıl daha sürebilir. Sektör trendlerinin değişmesi bekleniyor: Web 3.0 daha yerel, daha niş ve hedefli, gitgide daha merkeziyetsiz (gelecek 5-10 yılda mobil işletim sistemi/uygulama mağazası dağıtım modelinin olası çöküşü) ve ödeme mekanizmaları açısından daha esnek olacak.
Dijital dönüşüm ve yeni teknolojilere uyum, bireyler, şirketler, kamu ve devletler için kritik öneme sahip. PwC olarak, müşterilerimizin ve toplumun inovasyon yapmasına, değişime uyum sağlamalarına, anlamalarına ve daha iyi bir gelecek için dünyaya öncülük etmelerine yardımcı olmaya hazırız.
Yasal Uyarı Notu
Bu içerik sadece genel bilgi verme amacı taşır ve profesyonel danışmanlardan alınacak hizmetin yerine geçmez. Atıf yapılan materyallerin içerisinde bulunan garantilerin reddi bu içerik için de geçerlidir.
© 2022 PwC Türkiye. Tüm hakları saklıdır. Bu belgede PwC ifadesi, PwC ağını veya PwC ağının üyesi olan bağımsız ve farklı tüzel kişiliklerden oluşan PwC Türkiye’yi ifade etmektedir. Daha detaylı bilgi için www.pwc.com/structure adresini ziyaret edebilirsiniz.
"NFT İşlemlerine Detaylı Bir Bakış” başlıklı çalışmadaki veri analizleri, Kaggle.com’da bulunan "Ethereum NFTs" veri setinden (Link: https://www.kaggle.com/simiotic/ethereum-nfts, Sophia Arakelyan <i>et al.</i>, “Ethereum NFTs.” Kaggle, 2021, doi: 10.34740/KAGGLE/DSV/2698517.) türetilmiş olup, Creative Commons Lisansı CC BY 4.0 altında kullanılmaktadır. (Lisans Atfı: https://creativecommons.org/licenses/by/4.0/)
2022-0044
İletişim Formu
PwC çözümleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için bize ulaşın
İlgili konular
İletişim
Bizi takip edin
