Otomotiv dünyası, ekonomilerin can damarı olarak, her yıl birçok kişinin yeni bir araç sahibi olma hedeflerine ilham veren dinamik bir sektördür. Bu sektördeki gelişmeler ve vergi politikaları, tüketici ve işletmeleri yakından ilgilendiren önemli bir konudur. 2023 yılı, özellikle otomobillerin vergilendirilmesi açısından bazı dikkate değer değişikliklere sahne oldu. Bu yazıda, 2023 yılında otomobillerin ÖTV (Özel Tüketim Vergisi) ve KDV (Katma Değer Vergisi) oranlarındaki güncellemelerden bahsedeceğiz.
2023 Yılında Otomobillerin ÖTV Oranı Ne Kadar Oldu?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), araçların silindir hacmi ve vergisiz satış fiyatına göre belirlenir. 2023 yılında otomobiller için belirlenen ÖTV oranları aşağıdaki gibidir:
1600 cm³ silindir hacmini geçmeyen ve vergisiz satış fiyatı 184.000 TL'ye kadar olan araçlar için %45 ÖTV uygulanır. Bu aralık, daha küçük motorlu ve ekonomik araçları kapsar.
Eğer aracın silindir hacmi 1600 cm³'ü aşmıyor ve vergisiz satış fiyatı 184.000 TL ile 220.000 TL arasında ise, %50 ÖTV oranı uygulanır. Bu kategorideki araçlar, daha geniş donanım seçenekleri sunan ve orta seviye fiyat segmentinde yer alan araçlardır.
1600 cm³ silindir hacmi altında olan ve vergisiz satış fiyatı 220.000 TL ile 250.000 TL arasında olan araçlarda %60 ÖTV oranı uygulanır. Bu dilimdeki araçlar, daha üst düzey özellikleriyle daha çok performans odaklı tercih edilen araçlardır.
Vergisiz satış fiyatı 250.000 TL ile 280.000 TL arasında olan ve 1600 cm³ silindir hacmini geçmeyen araçlarda %70 ÖTV oranı uygulanır. Bu dilimdeki araçlar, genellikle daha üst segmentlerde yer alan ve yüksek performans sunan modellerdir.
Eğer aracın silindir hacmi 1600 cm³'ü aşmıyor ve vergisiz satış fiyatı 280.000 TL'nin üzerinde ise, %80 ÖTV oranı uygulanır. Bu araçlar, genellikle lüks otomobil kategorisine giren modellerden oluşur.
Ayrıca, 1600 - 2000 cm³ arası silindir hacmine sahip araçlar için farklı bir ÖTV oranı bulunur. Bu silindir hacmi aralığındaki vergisiz satış fiyatı 170.000 TL'nin altında olan araçlar için %130 ÖTV, 170.000 TL'nin üzerinde olan araçlar için ise %150 ÖTV uygulanır. Bu modeller, daha yüksek motor gücüne ve üst düzey performansa sahip araçlardır.
2000 cm³'ün üzerinde silindir hacmine sahip ve vergisiz satış fiyatı herhangi bir sınır olmayan araçlar için ÖTV oranı %220 olarak uygulanır. Bu kategori, en yüksek performans düzeyine sahip olan araçları içerir.
2023 Yılında Otomobillerin KDV Oranı Ne Kadar Oldu?
Resmî Gazete’de son yayınlanan düzenlemeyle otomobillere uygulanan Katma Değer Vergisi (KDV) oranı yüzde 18’den yüzde 20’ye yükseltildi. Yeni KDV oranları, 10 Temmuz 2023 tarihi itibariyle uygulanmaya başlandı.
Otomobillerin ÖTV ve KDV'si Nasıl Hesaplanır?
Otomobillerde ÖTV Nasıl Hesaplanır?
Özel Tüketim Vergisi (ÖTV), tüketim malları üzerinden alınan bir vergidir. Ülkemizde otomobillerin ÖTV hesaplanırken aracın silindir hacmi ve vergisiz satış fiyatına dikkat edilir. Silindir hacmi, araçların motorunun içindeki yakıt ve hava karışımını barındıran alanın toplam ölçüsünü belirtir. Hesaplanan değer çoğunlukla cm³ cinsinden belirtilir. Vergisiz satış fiyatı ise otomobilin üretici veya ithalatçı firması tarafından saptanan ve vergiler haricinde kalan temel satış fiyatıdır.
Otomobillerde ÖTV hesaplaması, belirtilen bu iki kriter üzerinden oluşturulan farklı dilimlerde belirlenir. ÖTV oranı, otomobilin silindir hacmine ve vergisiz satış fiyatına göre farklılık gösterir.
Silindir hacmi 1600 cm³ kadar olan araçlar için %45, %50 ve %80 oranında ÖTV uygulanır. Aracın motor hacmi ve özellikleri, vergi miktarını doğrudan etkilediğinden farklı ÖTV oranı seçenekleri bulunur.
Silindir hacmi 1600 cm³ ile 2000 cm³ arasında yer alan araçlarda %130 ve %150 oranlarında ÖTV oranı uygulanır. Yani, aracın silindir hacmi yükseldikçe vergi oranları da artmaktadır. Bu durum, daha yüksek silindir hacmine sahip araçları tercih eden sürücüler için ek bir vergi maliyeti anlamına gelir.
Silindir hacmi 2000 cm³’ün üzerindeki araçlarda ise en yüksek ÖTV oranı uygulanır. Bu dilime giren araçlarda ÖTV oranı %220’dir. Büyük silindir hacmi ve vergi oranı, bu yüksek performanslı araçların satış fiyatlarını önemli ölçüde etkiler.
Bir örnekle açıklamak gerekirse, sıfır bir aracın vergisiz satış tutarının 100.000 TL olduğu ve aracın silindir hacminin 1600 cm³’den az olduğu varsayılırsa devletin bu şartlar altında belirlemiş olduğu ÖTV oranı %45 olur. 100.000 ile 45 çarpıldığında ise 4.500,00 bulunur. 4.500.000, 100’e bölünür ve 45.000 TL tutarına ulaşılır. Bu tutar, örnekte ele alınan sıfır araç için ödenmesi gereken ÖTV tutarıdır. 100.000 TL vergisiz satış fiyatına sahip araca ÖTV tutarı olan 45.000 TL eklendiğinde ise aracın toplam satış fiyatı 145.000 TL olur.
Otomobillerde KDV Nasıl Hesaplanır?
Ülkemizde otomobillerde Katma Değer Vergisi (KDV) hesaplanırken aracın silindir hacmi ve vergisiz satış fiyatı gibi faktörler KDV oranını değiştirmez. Tüm araçlar için uygulanan standart KDV oranı %20’dir. Otomobillerde KDV oranı, ÖTV tutarın da eklenmiş olduğu toplam fiyat üzerinden KDV oranının uygulanmasıyla hesaplanır.
Basit bir örnek üzerinden açıklamak gerekirse, bir aracın ÖTV tutarının da eklenmiş haliyle fiyatı 200.000 TL olsun. Araç fiyatı üzerinden %20 KDV oranı hesaplandığında 40.000 TL KDV tutarı ortaya çıkar. Hesaplanan KDV tutarı da eklendiğinde aracın satış fiyatı 240.000 TL olarak belirlenir.
Bunun sonucunda, satış fiyatı yüksek olan araçlarda KDV'nin etkisi daha fazla hissedilirken, düşük fiyatlı araçlarda ise daha düşük tutarlarda KDV ödenir. Otomobil fiyatlarındaki KDV oranı, araç fiyatına ÖTV oranının eklenmesiyle ortaya çıkan tutar üzerinden hesaplandığı için KDV tutarı, ÖTV oranlarından doğrudan etkilenir. Aynı zamanda, KDV oranının sabit olması, tüm araçlar için eşit bir yük oluştururken ÖTV oranlarının silindir hacmi ve vergisiz satış fiyatına göre değişiklik göstermesi de sürücülerin araç tercihlerini etkiler.
E-devlet'ten Motorlu Taşıtlar Vergisi Nasıl Sorgulanır?
Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV), araçların motor silindir hacmi, model yılı ve trafik siciline tescil tarihi gibi faktörler dikkate alınarak hesaplanır. MTV ödemesi yılda iki defa olmak üzere ocak ve temmuz aylarında yapılır. Ödemeler; Gelir İdaresi Başkanlığı, banka şubeleri, ATM'ler, dijital bankacılık uygulamaları veya e-Devlet üzerinden gerçekleştirilebilir.
Motorlu taşıtlar vergisini sorgulamak için e-Devlet kapısının resmî web sitesi veya e-Devlet mobil uygulaması üzerinden E-Devlet sistemine giriş yapılır. Giriş yapıldıktan sonra “Hizmetler’’ bölümündeki arama kutucuğundaki “Motorlu Taşıtlar Vergisi Sorgulama ve Kredi Kartı ile Ödeme” hizmeti seçilir. Açılan sayfada kişisel ve araçla ilgili istenen bilgiler girildikten sonra “Sorgula” butonuna tıklanır. Aracın motorlu taşıtlar vergisi ile ilgili detaylar listelenir. Sonraki adımda istenirse kredi kartı bilgileri girilerek MTV borcu e-Devlet kapısı üzerinden ödenebilir.
