Temettü Nedir? Temettü Oranı Nasıl Hesaplanır?
Temettü yatırım piyasalarında sıklıkla karşılaştığımız bir kavram. Birçoklarının hakkında bilgi sahibi olduğu birçoklarının ise yalnızca kulak aşinalığı olan temettü, hisse ortağı olan yatırımcıları yakından ilgilendiren bir konudur.
Temettü Nedir?
Temettü, bir şirketin ortaklarına yıllık bilanço esasına göre tespit edilen net karın oranında veya bunun için ayrılmış yedek akçelerden pay verilmesidir. Kar payının dağıtılmasına anonim şirketlerde genel kurul karar verir. Ana sözleşmeye eklenen bir maddeyle, bazı pay türlerine temettü ile ilgili olarak özel imtiyazlar tanınabilir. Bu koşullarda, kar dağıtımı sırasında bu özel imtiyazlar dikkate alınarak oranlar belirlenir.
Temettü Oranı Nasıl Hesaplanır?
Temettü oranı, dağıtılan kar payının ilgili dönemde elde edilen toplam kara yüzde kaç oranında denk geldiğini gösteren bir hesaplamadır. Basitçe ifade etmek gerekirse:
“Temettü = Dağıtılan kar payı / İlgili döneme ait net kar” şeklinde hesaplanır. Bu hesaplama genel temettü oranına ilişkin bir hesaplamadır.
Kişilere ne kadar temettü yatırılacağı ise şu şekilde hesaplanabilir:
Örneğin, X şirketi 2023 yılında 100.000 TL oranında dağıtılabilir kar elde etmiştir. Şirkette %5 oranında ortaklığı olan bir kişi dağıtılabilir karın da %5’ini yani 5.000 lirasını alır.
Ortaklık oranı, şirket içindeki payı ifade etmektedir. Yukarıda yapılan örnek hesaplama ise “pay başına temettü” usulüyle yapılmıştır.
Genel temettü oranı ise aynı örnek üzerinden şu şekilde hesaplanabilir:
Bu hesaplama için şirketin sermayesini de bilmek gerekir. Eğer şirket 4.000.000’luk sermayeye sahipse şirketin temettü oranı: 100.000/4.0000.000*100 = %2.5 olur.
Temettü genellikle hisse sahiplerine nakit ödeme yöntemi ile ödenir. 3-6 aylık periyotlar ile ödenen temettü, düzenli temettü olarak adlandırılır. Şirketler kendi belirledikleri herhangi bir zamanda da özel temettü dağıtma inisiyatifine sahiptir. Bunun yanı sıra tüm şirketler temettü dağıtmayabilir. Bu sebeple temettü almak isteyen yatırımcıların temettü dağıtan şirketlere yönelmesi gerekir.
Temettü Dağıtımı Sonrasında Hisse Fiyatı Ne Olur?
Temettü dağıtımı sonrasında hisse fiyatları, alış satışlara göre belirlenmektedir. Temettü dağıtılan günün sonrasında brüt hisse fiyatları dağıtılan kar payı miktarında düşmektedir. Durumu açıklamak gerekirse:
Bir şirketin değeri stabil değildir ve değer şirketin varlıklarına ve ettiği kara göre değişir. Şirket kasasında bulunan para da bu değerlenmenin unsurlarından biridir. Eğer temettü dağıtılmış ve şirket kasasından para çıkmışsa bu değer kaybı hisselere de yansır. Hisse değeri 30 TL olan bir şirket hisse başına 2 TL temettü dağıtmışsa hisse başı değeri 28 TL’ye düşer, brüt değer dağıtılan toplam temettü miktarında düşer.
Belirtmek gerekir ki bu düşüş de stabil bir düşüş değildir. Temettü dağıtımından sonra değeri düşen hisseler yeni alımlar/talepler nihayetinde yükselişe de geçebilir.
Temettü Nasıl Alınır?
Temettü almak için kişilerin öncelikle temettü dağıtan bir şirketten hisse senedi sahibi olması gerekmektedir. Genellikle şirketlerin temettü ödeme günleri bellidir ve bu günden 1 gün evvel hisse almış olsa bile, satın alma ile elde edilen ortaklık temettü ödeme gününde ödeme alma hakkı yaratır. Yani yatırımcı temettü ödeme gününden önce aldığı hisseleri kaç gün önce almış olursa olsun ödeme günlerinde temettü alabilmektedir.
Temettü ödemelerinin alınacağı tarih genel kurul onayı ile belirlendiği için onay sonrası yatırımcıya duyurulmaktadır. Dağıtımın yapılacağı günün sabahına kadar şirketin hissesine katılan yatırımcılar temettü alabilmektedir. Temettü bedeli genellikle nakit ödemeler ile yatırımcıların ilgili hesaplarına otomatik olarak yatırılmaktadır. Bir başka ödeme yöntemi olan bedelsiz hisseler de yine otomatik olarak yatırım hesabına aktarılır.
Temettü Almak İçin Hisse Ne Zaman Alınmalıdır?
Temettü dağıtım gününden evvel hisse sahibi olan tüm yatırımcılar temettü alabilmektedir. Buradaki şart yatırımcının hisse sahibi olması ve dağıtım gününden evvel hisseye katılmış olmasıdır. Dağıtım günü gece 00.00 ile değil piyasaların açılışı ile başladığından yatırımcı gece yaptığı alımlarda da temettü alım hakkı kazanmaktadır.
