Koronavirüsle mücadele kapsamında; işverence 17/04/2020 tarihinden itibaren ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan çalışanlar ile 15/3/2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan çalışanlara günlük 39,24 TL (Aylık 1177,20 TL) nakdi ücret desteği sağlanacak olup, uygulamaya ilişkin usul ve esaslar İş-Kur tarafından belirlenmiştir.
4857 Sayılı İş Kanunu’nun Geçici 10.maddesi kapsamında ücretsiz izne ayrılan işçiler bakımından nakdi ücret desteği başvuruları işveren tarafından,
4447 sayılı Kanunun 51 inci maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve aynı Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler bakımından nakdi ücret desteği başvuruları iş sözleşmesi son bulan işçi tarafından şahsen yapılacaktır.
Nakdi ücret desteği uygulamasına ilişkin olarak İş-Kur tarafından 22.04.2020 tarihli “4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun Geçici 24 üncü Maddesi Kapsamında Yapılacak Nakdi Ücret Desteği Uygulamasına İlişkin Usul ve Esaslar” yayımlanmıştır.
Buna göre;
1) Yararlanma Şartları;
· İşveren tarafından 4857 sayılı İş Kanunu’nun Geçici 10. Maddesi kapsamında ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayanlar yaşlılık aylığı almaması şartıyla,
· 15.03.2020 tarihinden sonra 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 51. Maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayanlar yaşlılık aylığı almaması şartıyla
Nakdi ücret desteğinden faydalanabileceklerdir.
2) Başvuru Esasları;
4857 sayılı İş Kanunu’nun Geçici 10. Maddesi kapsamında ücretsiz izne ayrılan işçiler bakımından;
a) SGK e-bildirge V2 uygulamasına ilişkin “https://uyg.sgk.gov.tr/IsverenSistemi” internet adresinden ve ücretsiz iznin verildiği ayı takip eden ayın 3’üne kadar işverenlerce bildirim yapılması,
b) İlgili ayın APHB/MPHB’de bildirimi yapılan işçiler için eksik gün nedeni olarak “28-Pandemi Ücretsiz İzin” kodunun seçilmesi,
c) 5510 sayılı Kanunun Ek-9 uncu maddesi kapsamında ev hizmetlerinde ay içerisinde 10 günden fazla sigortalı çalıştıranlar ise bu durum değişikliğini, ücretsiz iznin verildiği ayın sonuna kadar aynı eksik gün koduyla Sosyal Güvenlik İl Müdürlüklerine/Sosyal Güvenlik Merkezlerine bildirmeleri,
d) Ücretsiz izin bilgilerine ilişkin işverenler tarafından yapılan başvuru ve güncelleme işlemlerinin, ücretsiz iznin uygulandığı ayı takip eden ayın sonuna kadar SGK’ya bildirilmesi,
e) Kısa çalışma ödeneğine hak kazanamayanlar için APHB/MPHB’de bildirilmiş olan “18-Kısa Çalışma Ödeneği” gerekçesinin belirlenen süreler içerisinde “28-Pandemi ücretsiz İzin” olarak güncellenmesi,
f) İşverenler tarafından, belirtilen esaslar çerçevesinde ücretsiz izin başvurusunda bulunulması,
g) Ayrıca 17.04.2020 tarihinden sonra ücretsiz izne ayrılmasına rağmen APHB/MPHB’de “28- Pandemi Ücretsiz İzin” eksik gün nedeni yerine yanlışlıkla başka bir koddan bildirim yapanların, eksik gün kodunun değiştirilmesi için SGK’nın ilgili il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezine başvurmaları,
h) İşverenlerin, Nakdi Ücret Desteğinin uygulama süresi kapsamında, ilgili ayda işçinin ücretsiz izne ayrıldığı gün sayısını, işçinin T.C. Kimlik Numarasını, işçinin IBAN numarasını ve cep telefonu bilgilerini SGK başvuru ekranı üzerinden bildirmesi,
Gerekmektedir.
4447 sayılı Kanunun 51 inci maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve aynı Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler bakımından;
a) 15.03.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusuna rağmen bu ödeneğe hak kazanamayan işsizlerin nakdi ücret desteği ödemeleri, ayrıca başvuru yapmalarına gerek bulunmaksızın İŞKUR tarafından re’sen gerçekleştirilir.
b) 15.03.2020 tarihinden sonra 4447 sayılı Kanunun 51 inci maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ancak işsizlik ödeneği başvurusunda bulunmayan işsizlerin nakdi ücret desteği ödemeleri, “https://esube.iskur.gov.tr/” internet adresinden veya e-Devletten işsizlik ödeneği başvurusunda bulunmaları üzerine İŞKUR tarafından gerçekleştirilir.
3) Ödeme Süresi ve Ödeme Tutarı;
· Ücretsiz izne ayrılanlar için, 17.04.2020-17.07.2020 tarihleri arasında ücretsiz izinli olunan süreleri kapsar.
· 15.03.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilen ve işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçiler için 17.04.2020-17.07.2020 tarihleri arasında işsiz olarak geçen süreleri kapsar.
· Nakdi ücret desteğini hak eden her bir kişi için yapılacak ödeme, 39,24 Türk Lirası olarak belirlenen bir günlük tutardan damga vergisi düşüldükten sonra hesaplanan tutar ile ödemeye hak kazanılan gün sayısı çarpımı sonucu elde edilen tutara tekabül eder.
4) Genel sağlık sigortası primi ödemeleri
· 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenlerin GSS primleri İŞKUR tarafından SGK’ya aktarılır.
5) Hak düşürücü sebepler ve yaptırımlar
· Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır.
· Nakdi ücret desteğinden yararlanılan dönemde, aynı veya başka bir işyerinde işe başlanması ve/veya herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı alınmaya başlanması halinde nakdi ücret desteği kesilir.
6) Nakdi ücret desteğine ilişkin iş ve işlemlerin SGK ve İŞKUR işbirliği ve koordinasyonu ile yürütülmesi
Nakdi ücret desteği kapsamında işverenler tarafından yapılan beyana bağlı bilgiler, takip eden ayın 5’ine kadar SGK tarafından İŞKUR’a bildirilir.
İŞKUR da bu bilgileri esas alarak nakdi ücret desteklerini her ayın 8’inde ödemeye başlar.
Ödeme günlerinin hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine denk gelmesi halinde takip eden ilk iş günü işlemler gerçekleştirilir.