Kapsam
Özet
2019 yılı Aralık ayında başlayan ve bütün dünyada etkisini sürdüren Covid-19 bir çok ülkede insanlar üzerinde sağlık sorunlarına ve can kayıplarına yol açarken bir tarafta da mal veya hizmet üretimini olumsuz olarak etkilemiş ve etkilemeye devam etmektedir. Çalışma saatlerinin düşürülmesi, işyerlerinin kısmen ya da tamamen kapatılması gibi etkileri nedeni ile hem işletmeleri hem de çalışanları zor durumda bırakan Covid-19 pandemisinin olumsuz etkilerinin azaltılması amacı ile yapılan bir Kanun düzenlemesi yürürlüğe girmiştir.
17.04.2020 tarih ve 31102 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 7244 Sayılı Yeni Koronavirüs (Covıd-19) Salgınının Ekonomik Ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması Hakkında Kanun İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile iş ve sosyal güvenlik mevzuatına ilişkin önemli değişiklikler getirilmiştir.
7244 Sayılı Kanun ile yapılan İş Hukuku düzenlemeleri
1- Toplu iş sözleşmesi görüşmeleri, toplu iş uyuşmazlıkları, grev ve lokavtın üç ay süreyle uzatılması (ertelenmesi)
Kanunun 2.maddesi (I) bendi (ı) fıkrası ile işyerlerinde yetki tespiti, toplu iş sözleşmelerinin yapılması (dolayısı ile devam eden toplu iş görüşmeleri), toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü, grev ve lokavta ilişkin sürelerin uygulanması 17 Nisan 2020 tarihinden itibaren üç ay süre ile uzatılmıştır. Cumhurbaşkanı bu üç aylık süreyi bitiminden itibaren üç aya kadar daha uzatabilecektir.
Süre uzatımı, toplantı erteleme ve uzaktan çalışma
MADDE 2 – (1) Yeni koronavirüs (Covid-19) salgını kaynaklı zorlayıcı sebep gerekçesiyle;
ı) 18/10/2012 tarihli ve 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu kapsamındaki yetki tespitlerinin verilmesi, toplu iş sözleşmelerinin yapılması, toplu iş uyuşmazlıklarının çözümü ile grev ve lokavta ilişkin süreler bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle uzatılmıştır. Cumhurbaşkanı, bu bentte yer alan üç aylık süreyi bitiminden itibaren üç aya kadar uzatmaya yetkilidir.
2- Kısa Çalışma Başvurularının Yanıtlanmasına İlişkin Süre Değişikliği
Kanunun 6.maddesi İşsizlik Sigortası Kanununda yaptığı değişiklikle kısa çalışma başvurularının uygunluk tespiti hariç 60 gün içinde sonuçlandırılacağını düzenlemektedir. Daha önce bu süre 4447/Geçici 23.maddede uygunluk tespiti dahil 60 gün olarak düzenlenmekteydi.
MADDE 6 – 25/8/1999 tarihli ve 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun geçici 23 üncü maddesinin ikinci fıkrasının son cümlesine “başvurular,” ibaresinden sonra gelmek üzere “uygunluk tespitleri hariç olmak üzere” ibaresi eklenmiştir.
3- Kısa Çalışma Başvurularının Değerlendirilmesi
Torba Kanunun 8.maddesi ile 4447 sayılı Kanuna eklenen geçici 24.madde ile iş müfettişleri tarafından yapılacak uygunluk tespiti beklenmeden işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemelerinin gerçekleştirileceği, işverenin hatalı bilgi ve belge vermesi halinde yapılan fazla ve yersiz ödemelerin yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edileceği düzenlenmektedir.
Bu düzenleme, 29/02/2020 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe konulduğundan, 17 Nisan 2020 tarihinden önce yapılmış olan kısa çalışma başvuruları için de uygulanacaktır.
MADDE 8 – 4447 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 25 – Yeni koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvuruları için, uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirilir. İşverenin hatalı bilgi ve belge vermesi nedeniyle yapılan fazla ve yersiz ödemeler, yasal faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.”
4- İşten Çıkarma Yasağı, Ücretsiz İzin
4857 Sayılı İş Kanununa eklenen geçici 10.maddeyle ;
a) 17 Nisan 2020 Cuma gününden başlayarak üç ay süre ile ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışlar ve benzerleri dışında her türlü iş ve hizmet sözleşmelerinin feshedilemeyeceği,
b) 17 Nisan 2020 Cuma gününden itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işverenin işçiyi tamamen ya da kısmen ücretsiz izne ayırabileceği,
c) Bu madde çerçevesinde ücretsiz izne ayrılmanın işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermeyeceği,
d) Madde hükmüne aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fesih tarihindeki brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verileceği,
Hususları düzenlenmiştir.
MADDE 9 – 22/5/2003 tarihli ve 4857 sayılı İş Kanununa aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 10 – Bu Kanunun kapsamında olup olmadığına bakılmaksızın her türlü iş veya hizmet sözleşmesi, bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç ay süreyle 25 inci maddenin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde ve diğer kanunların ilgili hükümlerinde yer alan ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ve benzeri sebepler dışında işveren tarafından feshedilemez.
Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç aylık süreyi geçmemek üzere işveren işçiyi tamamen veya kısmen ücretsiz izne ayırabilir. Bu madde kapsamında ücretsiz izne ayrılmak, işçiye haklı nedene dayanarak sözleşmeyi fesih hakkı vermez.
Bu madde hükümlerine aykırı olarak iş sözleşmesini fesheden işveren veya işveren vekiline, sözleşmesi feshedilen her işçi için fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası verilir.
Cumhurbaşkanı birinci ve ikinci fıkrada yer alan üç aylık süreleri altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.”
5- Nakdi Ücret Desteği
4447 Sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici 24.maddeyle;
a) İş Kanunu’nun geçici 10.maddesi kapsamında ücretsiz izne çıkarılan ve kısa çalışma ödeneğinden faydalanamayan işçilere herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamaları koşuluyla fesih yapılamayacak süre boyunca ücretsiz izinde bulundukları süre kadar,
b) 15.03.2020 tarihinden sora 4447 sayılı Kanunun 51.maddesi kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre (son üç yılda 600 prim günü, 120 gün kesintisiz hizmet şartları) işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamaları kaydıyla fesih yapılamayacak süre boyunca işsiz kaldıkları süre kadar,
İşsizlik Sigortası Fonu’ndan günlük 39,24.- TL brüt nakdi ücret desteği verilmesi düzenlenmiştir.
Ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacağı ve ödenen nakdi ücret desteğinin ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edileceği de aynı madde ile düzenlenmiştir.
Bu şekilde, nakit ücret desteğinden yararlanan kişilerin, başka birisi üzerinden (eş, çocuk, anne/baba) bakmakla yükümlü olunan kişi olarak sağlık yardımlarından yararlanamaması durumunda, nakit ücret desteği alınan süre içinde genel sağlık sigortası primleri İşsizlik Sigortası Fonu tarafından karşılanacaktır.
MADDE 7 – 4447 sayılı Kanuna aşağıdaki geçici madde eklenmiştir.
“GEÇİCİ MADDE 24 – Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte iş sözleşmesi bulunmakla birlikte 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesi uyarınca işveren tarafından ücretsiz izne ayrılan ve kısa çalışma ödeneğinden yararlanamayan işçiler ile 15/3/2020 tarihinden sonra 51 inci madde kapsamında iş sözleşmesi feshedilen ve bu Kanunun diğer hükümlerine göre işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere, herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşundan yaşlılık aylığı almamak kaydıyla ve 4857 sayılı Kanunun geçici 10 uncu maddesinde yer alan fesih yapılamayacak süreyi geçmemek üzere, bu süre içinde ücretsiz izinde bulundukları veya işsiz kaldıkları süre kadar, Fondan günlük 39,24 Türk lirası nakdi ücret desteği verilir. Yapılan ödemelerden damga vergisi hariç herhangi bir kesinti yapılamaz.
Birinci fıkra kapsamında ücretsiz izne ayrılarak nakdi ücret desteğinden yararlanan işçinin fiilen çalıştırıldığının tespiti halinde işverene, bu şekilde çalıştırılan her işçi ve çalıştırıldığı her ay için ayrı ayrı olmak üzere fiilin işlendiği tarihteki 4857 sayılı Kanunun 39 uncu maddesince belirlenen aylık brüt asgari ücret tutarında çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerince idari para cezası uygulanır ve ödenen nakdi ücret desteği ödeme tarihinden itibaren işleyecek kanuni faizi ile birlikte işverenden tahsil edilir.
Bu madde kapsamında nakdi ücret desteğinden yararlananlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamına girmeyenler, aynı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (g) bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılırlar ve genel sağlık sigortasına ilişkin primleri Fondan karşılanır.
Bakanlık, nakdi ücret desteğine ilişkin ödeme usul ve esaslarını belirlemeye ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin ortaya çıkabilecek tereddütleri gidermeye yetkilidir.”
İletişim Formu
PwC çözümleri hakkında daha fazla bilgi edinmek için bize ulaşın
