Yeni Kanun Teklifinde Çalışma Hayatına Yönelik Düzenlemeler Hk.

Kapsam

07/10/2022 tarihinde TBMM’ye sunulan 2/4618 esas numaralı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi ile yeni ekonomik gelişmelere uyum, ekonomik büyümeye ve dış ticaret dengesine olumlu katkı sağlanması, ülkemize döviz girdisi sağlamak suretiyle ekonomik istikranın korunması ve istihdam imkânlarının artırılması ilkeleri çerçevesinde, çalışanlara ve işverenlere yönelik bazı düzenlemeler yapılması öngörülmektedir. 

1) Yemek yardımına ilişkin gelir vergisi istisnası:

Kanun teklifinin 2.Maddesi ile 193 sayılı Kanunun 23.Maddesinin 1.Fıkrasının (8) numaralı bendinin parantez içi hükmü:

"İşverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 51 Türk lirasını aşmayan kısmı istisna kapsamındadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde aşan kısım ile bu amaçla sağlanan diğer menfaatler ücret olarak vergilendirilir."

Şeklinde değiştirilmesi öngörülmektedir.

Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesinin birinci fıkrasının (8) numaralı bendine göre, hizmet erbabına işverenlerce yemek verilmek suretiyle sağlanan menfaatler gelir vergisinden müstesnadır. Maddenin parantez içi hükmüne göre de işverenlerce, işyerinde veya müştemilatında yemek verilmeyen durumlarda çalışılan günlere ait bir günlük yemek bedelinin 2022 yılı için 51 lirayı aşmaması ve buna ilişkin ödemenin yemek verme hizmetini sağlayan mükelleflere yapılması şartıyla bu ödeme de vergiden müstesnadır. Ödemenin bu tutarı aşması halinde, aşan kısım ile hizmet erbabına yemek bedeli olarak nakden yapılan ödemeler ve bu amaçla sağlanan menfaatler ise ücret olarak vergilendirilmektedir. 

Kanun Teklifiyle, istisna için aranan, ödemenin yemek verme hizmeti sağlayan mükelleflere yapılması koşulu kaldırılmıştır. Teklifin bu haliyle yasalaşması durumunda, çalışanlara nakit olarak verilen yemek bedelinin 51 lirayı aşmayan kısmı gelir vergisinden müstesna tutulacaktır.

Teklifle, istisna çalışana nakit ödeme koşuluna bağlanması önerilmemektedir. Dolaysısıyla isteyen mükelleflerin mevcut yemek kartı uygulamasını devam ettirmesi mümkün olacaktır.

Düzenleme, yayımını izleyen ay başında yürürlüğe girecektir. 

2) Elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine ilişkin sigorta primi ve gelir vergisi istisnası:

Kanun teklifinin Geçici-1. Maddesiyle; 

“Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren işverenler tarafından çalışanlara elektrik, doğalgaz ve diğer ısınma giderlerine karşılık olmak üzere 30/6/2023 tarihine kadar (bu tarih dahil) mevcut ücretlerine/prime esas kazançlarına ilave olarak yapılan aylık 1.000 TL'yi aşmayan ödemeler, 31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununa göre prime esas kazanca dahil edilmez ve bu tutar üzerinden 193 sayılı Kanun uyarınca gelir vergisi hesaplanmaz.

Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye ilgisine göre Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı yetkilidir.” 

Şeklindeki düzenleme öngörülmektedir.

Kanun teklifiyle, işverenlerce çalışanların 1.000 liraya kadar elektrik, doğalgaz ve ısınma giderlerinin ödenmesi amacıyla sağlanan menfaatlerin gelir vergisinden ve sigorta priminden istisna edilmesi önerilmektedir. 

İstisna geçici bir süre için önerilmiş olup, maddenin yürürlüğe girdiği tarihten, 30.06.2023 tarihine kadar, mevcut ücrete ek olarak yapılan ödemeler kapsamda olacaktır. 

3) İşverenlerce yurt dışındaki onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışmak üzere götürülen işçilerin ücretlerinin gelir vergisinden istisnası:

Kanun teklifinin 2.Maddesi ile 193 sayılı Kanunun 23.Maddesinin 1.Fıkrasına (18) numaralı bendinden sonra gelmek üzere aşağıdaki (19) numaralı bent eklenerek;

"19. Yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemeleri." 

Gelir vergisi istisnası kapsamına alınması öngörülmektedir. 

Kanun Teklifiyle Gelir Vergisi Kanunu’nun 23. maddesine eklenecek yeni bir bent hükmüyle, yurt dışında yapılan inşaat, onarım, montaj işleri ile teknik hizmetlerde çalışan hizmet erbabına, fiilen yurt dışındaki çalışmaları karşılığı işverenin yurt dışı kazançlarından karşılanarak yapılan ücret ödemelerinin gelir vergisinden müstesna tutulması önerilmektedir. 

Düzenleme, yayımını izleyen ay başında yürürlüğe girecektir.

4) COVID-19 Pandemisi döneminde yersiz ve hatalı ödenen KÇÖ ve NÜD ödemelerinin terkin edilmesi:

Kanun teklifinin 14.Maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen aşağıdaki Geçici-32.Maddeyle;

"GEÇİCİ MADDE 32- Yeni Koronavirüs (Covid-19) sebebiyle işverenlerin yaptıkları zorlayıcı sebep gerekçeli kısa çalışma başvurularının alınması, değerlendirilmesi ve ödenmesine ilişkin işlemler ile nakdi ücret desteği işlemleri hakkında Bakanlık ve Kurum personeline herhangi bir sorumluluk yüklenemez. Bu kapsamda Yeni Koronavirüs (Covid19) sebebiyle ödenen kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilir. Tahsil edilenler iade veya mahsup edilemez. Bu alacaklarla ilgili başlatılmış takip ve tahsil işlemlerine devam edilmez, yargı mercilerine intikal etmiş olan dosyalarda Kurum ve Bakanlık aleyhine yargılama giderine hükmedilmez. Kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri bu madde kapsamı dışındadır. Ceza soruşturması veya kovuşturması sonucu kovuşturmaya yer olmadığına dair karar veya beraat kararı verilenler hakkında bu madde uyarınca terkin hükümleri uygulanır." 

Şeklinde düzenleme yapılması öngörülmektedir. 

Kanun teklifindeki düzenlemeye göre,

• Covid-19 gerekçeli kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemelerinde hatalı işlemlerden kaynaklanan fazla ve yersiz ödemelerden bu maddenin yürürlük (yayımı) tarihi itibarıyla tahsil edilmemiş olanlar terkin edilecektir. 
• Ancak, kısa çalışma uygulanan dönemde 4857 sayılı Kanunun 25 inci maddesinin birinci fıkrasının (II) numaralı bendinde yer alan sebepler hariç olmak kaydıyla işveren tarafından işçi çıkarılmasına istinaden (fesih yasağına uyulmaması sonucu) oluşan fazla ve yersiz ödemeler ile ceza soruşturmasına veya kovuşturmasına konu olmuş kısa çalışma ödeneği ile nakdi ücret desteği ödemeleri terkin kapsamına girmeyecektir.

Yersiz ve hatalı KÇÖ ve NÜD ödemelerinin terkini ile ilgili düzenleme Kanunun yayımı tarihinde yürürlüğe girecektir. 

İlgili Kanun teklifi metnine aşağıdaki bağlantı aracılığıyla ulaşabilirsiniz.

• 2/4618 esas numaralı Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi metnine ulaşmak için tıklayınız.