Yeni Gelir İdaresi Özelgeleri (2020.1)

1. Kurumlar Vergisi Kanunu

Teknoloji geliştirme bölgesindeki faaliyete ilişkin olarak kur farkından doğan kazançlara istisna uygulanabilir mi?

(10.12.2019 tarih ve 140977 sayılı özelge)

Yurt dışına döviz karşılığında yapılan teslimler dolayısıyla doğan alacaklara ilişkin dönem sonunda yapılan değerleme sonucu ortaya çıkan kur farkı kazançlarının, Teknoloji Geliştirme Bölgeleri Kanunu’nun geçici 2. maddesinde yer verilen istisna hükmü kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmamaktadır.

2. Gelir Vergisi Kanunu

Dönem sonu itibariyle kullanılmamış olan sarf malzemeleri bedeli serbest meslek kazancının tespitinde gider olarak kabul edilebilir mi?

(05.11.2019 tarih ve 78128 sayılı özelge)

Serbest meslek kazançlarında “tahsil esası” kuralı, gerek gelirler gerekse giderler yönünden geçerli olduğundan, yıl içerisinde serbest meslek faaliyetinde kullanılmak üzere satın alınan mal ve hizmet alım bedelleri için yapılan ödemelerin tamamının satın alındığı yılda gider olarak dikkate alınması gerekmektedir.

Buna göre, 2018 yılında kullanılmak üzere satın alınan sarf malzemelerinin bu dönemde gider olarak hasılattan indirilmesi gerekmekte olup, dönem sonunda kalan sarf malzemelerinin, giderlerden tenzil edilmesi ya da safi kazanca ilave edilmesi mümkün değildir.

Kombine maç bileti harcamaları serbest muhasebeci mali müşavirlik faaliyetine ilişkin kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınabilir mi?

(14.01.2020 tarih ve 49646 sayılı özelge)

Hizmet verilen kişiler için kullanıldığı belirtilen, 2018-2019 sezonu futbol müsabakalarını takip için satın alınan 3 (üç) adet kombine bilet harcamalarının, faaliyetin yürütülmesine mahsus olmaması nedeniyle, kazancın elde edilmesi veya idamesi arasında doğrudan bir bağ olduğundan söz edilemeyecektir.

Bu itibarla, 2018-2019 sezonu futbol müsabakalarını takip için satın alınan 3 (üç) adet kombine bilet harcamalarının, Gelir Vergisi Kanunu’nun 68. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında serbest meslek kazancınızın tespitinde indirim konusu yapılması mümkün değildir.

Arabuluculuk anlaşmasına göre ödenen tazminatlar nasıl vergilendirilir?

(23.01.2020 tarih ve 2275 sayılı özelge)

İş sözleşmesi feshedilen ve işe iade davası açabilmek için arabulucuya başvuran personel ile Bankanın, arabulucu nezdinde anlaşması sonucu düzenlenen “Arabuluculuk Anlaşma Tutanağı” uyarınca, personele ödenen işe başlatmama tazminatının, Gelir Vergisi Kanunu’nun 25. maddesinin birinci fıkrasının (1) numaralı bendi kapsamında gelir vergisinden istisna edilmesi mümkün bulunmaktadır.

Diğer taraftan, ücret mahiyetinde bulunan, boşta geçen süreye karşılık olarak yapılan ödeme ile fazla mesai ödemesi üzerinden ise tevkifat yapılması gerekmektedir.

İş akdi feshedilen işçiye arabuluculuk müessesesi gereği ödenen tutarlardan gelir vergisi tevkifatı yapılıp yapılmayacağı

(17.01.2020 tarih ve 62356 sayılı özelge)

İş akdi feshedilen çalışan ile arabuluculuk müessesesi kullanılarak yapılan anlaşma çerçevesinde ödenecek;

• Kıdem tazminatı tutarının, hizmet erbabının çalıştığı süre dikkate alınarak en yüksek Devlet memuruna ödenen azami emekli ikramiyesini aşmayan kısmının gelir vergisinden istisna edilmesi, istisnayı aşan kısmın ise gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması,
• İhbar tazminatı ile fazla mesai, yıllık izin ücreti, prim alacağı, ulusal ve genel bayram tatili alacağı ve hafta tatili ücretleri; 193 sayılı Kanunun 61 inci maddesi uyarınca ücret niteliğinde bir ödeme olduğundan gelir vergisi tevkifatına tabi tutulması,

gerekmektedir.

Kısmi bölünme nedeniyle yeni kurulan şirkette çalışmaya devam eden personelin kümülatif vergi matrahlarına önceki şirkette hesaplanan vergi matrahı dahil edilir mi

(20.01.2020 tarih ve 13275 sayılı özelge)

Şirkette görevli personelin, şirketin kısmi bölünmesi sonucunda kurulan şirkette çalışmaya devam etmesi halinde, personel açısından söz konusu bölünme işlemi işveren değişikliği olarak değerlendirilmeyecek olup, personelin eski şirketinden elde ettiği ücret gelirleri ile yeni şirketten elde ettiği ücret gelirlerinin toplamının aynı işverenden elde edilen ücretler olarak Gelir Vergisi Kanunu’nun 103. maddesinde yer alan vergi tarifesinde belirtilen oranlar uygulanmak suretiyle vergilendirilmesi gerekmektedir.

Sosyal medya platformu üzerinden yayınlanan reklamların izlenmesi karşılığı ödenen bedellerden vergi tevkifatı yapılması gerekir mi?

(19.11.2019 tarih ve 996248 sayılı özelge)

Geliştirilen soysal medya platformu üzerinden reklam verenler ile reklam izleyenleri bir araya getirilerek yayınlanan reklamları izleyen ve belli şartları yerine getiren üyelerin;

• Hizmet akdi ile Şirkete tabi ve bağlı olarak çalışmaları halinde, adı geçenlere hizmet karşılığı ödenen tutarın “ücret” olarak değerlendirilmesi ve gelir vergisi tevkifatı yapılması,
• Faaliyetin, işyeri açılmadan sürekli olarak ve herhangi bir organizasyona bağlı olmadan yapılması halinde esnaf muaflığı kapsamında verilen bir hizmet olarak değerlendirilmesi ve yapılan ödemeler üzerinden %10 oranında gelir vergisi tevkifatı yapılması,

gerekmektedir.

Kardeşe ait özel sağlık sigortası prim ödemesi GMSİ beyannamesinde indirim konusu yapılabilir mi?

(10.12.2019 tarih ve 1087539 sayılı özelge)

Özelge talep formu ekinde yer alan özel sağlık sigortası poliçelerinin sigorta ettiren bilgisi satırlarında kardeşin isminin görülmesi ve ödemelerin de kardeş tarafından yapılması nedeniyle, söz konusu ödemelerin gayrimenkul sermaye iradı yönünden verilecek yıllık gelir vergisi beyannamesi üzerinde indirim konusu yapılması mümkün bulunmamaktadır.

Bedelin, hizmet veren yerine aracı kurumlara ödenmesi halinde, kreş ve gündüz bakım hizmeti istisnasından yararlanılabilir mi?

(23.01.2020 tarih ve 87597 sayılı özelge)

Kreş ve gündüz bakım hizmeti istisnasından faydalanılabilmesi için kadın hizmet erbabına bir ödeme yapılmaması ve ödemenin doğrudan kreş ve gündüz bakımevi hizmeti sağlayan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine yapılması şarttır.

Buna göre, söz konusu istisnadan, ödemelerin doğrudan kreş ve gündüz bakımevi hizmeti sağlayan gelir veya kurumlar vergisi mükelleflerine yapılmak suretiyle yararlanılabileceğinden, ödemelerin aracı işletmelere yapılması durumunda yararlanılması mümkün bulunmamaktadır.

İşveren tarafından ödenen özel sağlık poliçesi primleri ücret midir? Ücret ise matrahtan indirilebilir mi?

(24.01.2020 tarih ve 91497 sayılı özelge)

Çalışanlar adına ödenen özel sağlık poliçesi primlerinin, çalışanlara sağlanan net menfaat (ücret) olarak değerlendirilmesi ve brütleştirilerek aylık ücret bordrolarına dahil edilmesi gerekmektedir.

Diğer yandan, sigortanın Türkiye’de kain ve merkezi Türkiye’de bulunan bir emeklilik veya sigorta şirketi nezdinde akdedilmiş olması şartıyla, söz konusu primler ücretin safi tutarının tespitinde indirim konusu yapılabilecektir. Ancak, indirim konusu yapılacak primlerin toplamının, ödendiği ayda elde edilen ücretin % 15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacaktır.

Ödenmeyen sigorta prim borcu, teşvikli yatırımlarda gelir vergisi stopaj teşvikinden yararlanmayı etkiler mi?

(24.01.2020 tarih ve 36820 sayılı özelge)

Teşvik belgesinde kayıtlı istihdam sayısını aşmamak kaydıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen aylık prim ve hizmet belgesinde gösterilen işçi sayısı dikkate alınmak suretiyle, söz konusu işçilerin sigorta prim ödemelerinin zamanında yapılıp yapılmadığına bakılmaksızın gelir vergisi stopaj desteğinden yararlanmanız mümkün bulunmaktadır.

Geriye dönük ödenen ücretlerde gelir vergisi stopaj uygulaması nasıl yapılır?

(31.01.2020 tarih ve 1904 sayılı özelge)

Bir gelirin vergilendirilecek aşamaya gelebilmesi için o gelirin vergi kanunlarında şartları belirlenen şekilde elde edilmiş olması gerekir. Gerçek usulde vergilendirilen ücret gelirlerinde elde etme, gelirin kişinin hukuki ve ekonomik tasarrufuna girmesi ile gerçekleşmektedir. Hukuki tasarruf, gelirin sahibi tarafından talep edilebilir hale gelmesini; ekonomik tasarruf ise gelirin sahibinin emrine amade kılındığı zamanı ifade eder. Ücret geliri de ancak bu şartların sağlanması ile vergilendirilecek aşamaya gelmiş olur.

Dolayısıyla, bir ücret ödemesine vergi tevkifatı yapılabilmesi için nakten veya hesaben ödeme yapılmış olması gerekmektedir.

Buna göre; 672 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile 2016 tarihinde Üniversitedeki görevin sonlandırılması ve OHAL Komisyon Kararı ve 03.01.2019 tarihinde tekrar göreve başlanması nedeniyle 2016, 2017 ve 2018 yılları için çalışana yapılacak ödemenin, tahakkuk ve ödemesinin yapıldığı dönemin (2019 yılı ilgili ayın) ücreti sayılması ve Gelir Vergisi Kanunu’nun 61, 63, 94 ve 103. maddelerine göre gelir vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

Diğer taraftan, bu ödemenin yapıldığı ayı izleyen aylarda ödenen ücretler üzerinden tevkif edilecek vergilerin hesabında, bu ödemenin yapıldığı dönem dahil kümülatif vergi matrahının dikkate alınması gerekmektedir.

3. Vergi Usul Kanunu

Vergi mükellefiyeti bulunmayan şahıslardan yapılan alımlarda gider pusulası düzenlenmesi gerekir mi?

(10.01.2020 tarih ve 14667 sayılı özelge)

Vergi mükellefiyeti bulunmayan şahıslardan yapılan alımlarda gider pusulası düzenlenmesi gerekmekte olup, Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde vergi mükellefiyeti bulunmayan şahıslardan yapılan alımlar için tevkifat yapılacağına dair hüküm bulunmadığından, vergi mükellefiyeti olmayan kişiden gemi edinimi karşılığında yapılan ödemelerden gelir vergisi tevkifatı yapılmasına gerek bulunmamaktadır.