Finansman Gider Kısıtlaması Uygulamada

15.06.2012 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan 6322 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’la yapılan, 1996-2003 yıllarında uygulanan finansman gider kısıtlaması uygulaması benzeri bir düzenlemeyle, kullanılan yabancı kaynaklara ilişkin faiz ve benzeri ödemelerin, Bakanlar Kurulu tarafından belirlenecek bir kısmının gider olarak dikkate alınmaması öngörülmüştür.

Düzenlemeye göre;

• Gider kısıtlaması, kullanılan yabancı kaynakları öz kaynaklarını aşan işletmelerde, aşan kısma münhasır olmak üzere yapılacaktır.
• Kısıtlama en fazla %10 ile sınırlı olabilecek ve oranı Bakanlar Kurulu (daha sonra Cumhurbaşkanı) sektörler itibariyle farklılaştırabilecektir.
• Yatırım maliyetine eklenen faiz ve benzeri ödemeler sınırlamaya tabi olmayacaktır.
• Kredi kuruluşları, finansal kuruluşlar, finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri finansman gider kısıtlaması hükümlerine tabi değildir.

Düzenleme, 01.01.2013 tarihinde yürürlüğe girmiş ancak önce Bakanlar Kurulu sonrasında Cumhurbaşkanı düzenlemede yer alan yetkiyi kullanarak kısıtlama oranını belirlemediğinden bugüne kadar fiilen uygulanmamıştır.

04.02.2021 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan tarih ve 3490 sayılı Cumhurbaşkanı Kararıyla, 01.01.2021 tarihinden itibaren başlayan vergilendirme dönemi kazançlarına uygulanmak üzere, finansman gider kısıtlaması oranı %10 olarak belirlenmiştir. Cumhurbaşkanının, belirlenecek oranı sektörler itibariyle farklılaştırma yetkisi olmakla birlikte bu yetkiyi kullanmamış ve bütün sektörler için tek oran belirlenmiştir.

Yukarıda da belirtildiği gibi, gider ve maliyet unsurlarından yatırım maliyetine eklenenler gider kısıtlaması kapsamı dışındadır. Maddede yer alan yatırım ifadesi tanımlanmış olmamakla birlikte, 1996-2003 yıllarında uygulanan düzenlemede de aynı hüküm vardır ve konuyla ilgili yayımlanan 54 seri no.lu Kurumlar Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde yatırım kavramı, her türlü (teşvik belgeli veya belgesiz) amortismana tabi iktisadi kıymet yatırımı olarak tanımlanmıştır. Söz konusu Tebliğde, zorunlu olarak ya da mükellefin ihtiyarında maliyetlere eklenen yabancı kaynaklara ait gider ve maliyetlerin gider kısıtlamasına konu olmayacağı açıklanmıştır. Bu açıklamaların mevcut düzenleme çerçevesinde de geçerli olduğu düşünülmektedir.

Finansman gider kısıtlaması düzenlemesiyle ilgili olarak tartışmaya açık çok sayıda konu olacaktır. Bu çerçevede örneğin; öz kaynak ve yabancı kaynak tanımları, öz kaynak – yabancı kaynak karşılaştırmasının yapılacağı tarih, vade farklarının bedele dahil olduğu durumda yapılacak uygulama, finansman gideri dışında finansman geliri olan işletmelerde uygulama gibi konular önümüzdeki günlerin tartışmalı konuları olacaktır. Gelir İdaresi muhtemelen bu konuları kapsayan bir Genel Tebliğ veya Sirküleri kısa zamanda yayımlayacaktır.

Öte yandan, finansman gider kısıtlaması çerçevesinde kanunen kabul edilmeyen gider olarak kazancın tespitinde dikkate alınmayacak giderler nedeniyle yüklenilen katma değer vergisinin indirimi konusu da düzenleme/açıklama bekleyen önemli bir konudur. 1996-2003 dönemi uygulamasında zamanın Gelir İdaresi, Kanun’la verilen yetkiyi kullanmış ve kanunen kabul edilmeyen finansman giderleri nedeniyle yüklenilen katma değer vergisinin indirimine 55 seri no.lu Kurumlar Vergisi Kanunu Genel Tebliğiyle izin vermişti. Benzer bir düzenlemenin yeni uygulamada yapılıp yapılmayacağının önümüzdeki günlerde netleşeceği tahmin edilmektedir.

İlgili Karar metnine ulaşmak için tıklayınız