Gelir İdaresi Başkanlığının internet sitesinde yayınlanan “7326 Sayılı Kanunun 5 İnci Maddesi Kapsamında Gelir Vergisi Yönünden Yapılacak Matrah Artırımına İlişkin Rehber”de, gelir vergisi mükellefleri tarafından yapılacak matrah artırımına ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.
Rehberde konu;
- Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinde Matrah Beyan Etmiş Olan Mükelleflerin Matrah Artırımı ve
- Mükellefiyet Kayıtları Olup da Yıllık Gelir Vergisi Beyannamelerinde Zarar Beyan Etmiş veya Hiç Beyanname Vermemiş Olan Mükellefler ile Faaliyette Bulunduğu veya Gelir Elde Ettiği Hâlde Mükellefiyet Tesis Ettirmemiş Olanların Matrah Artırımı
başlıkları altında incelenmiş, kısa açıklamalar yanında konuya ilişkin çok sayıda örneğe yer verilmiştir.
Rehberde;
- Ticari veya zirai kazancı bilanço esasına veya işletme hesabı esasına göre tespit edilen gelir vergisi mükellefleri ile serbest meslek erbabına ilişkin asgari matrah tutarı üzerinden artırımda bulunan mükelleflerin diğer gelir unsurları nedeniyle de vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmayacağı,
- Beyannamelerinde, ticari ve zirai kazanç ile serbest meslek kazancı dışında kalan ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve irat (bu kazanç veya iratların birkaçının elde edilmiş olması hali dâhil) beyan eden gelir vergisi mükellefleri için, işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenen asgari matrahlar esas alınacağı, bu şekilde matrah artırımında bulunan mükelleflerin sayılan gelir unsurları itibarıyla vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmayacakları,
- Gayrimenkul sermaye iradının yanında ücret, menkul sermaye iradı ve diğer kazanç ve irat beyan eden gelir vergisi mükellefleri de işletme hesabı esasına göre defter tutan mükellefler için belirlenen asgari matrahları esas alacakları, bu şekilde matrah artırımında bulunan mükelleflerin sayılan gelir unsurları itibarıyla vergi incelemesi ve tarhiyata muhatap olmayacakları,
- Verdikleri yıllık gelir vergisi beyannamesinde birden fazla gelir unsuru bulunan mükellefler, matrah artırımlarını yıllık beyannamelerinde yer alan toplam matrah üzerinden yapacakları, gelir unsurlarının bir kısmı itibarıyla artırımda bulunmayacakları,
açıklanmıştır.
Rehberde aşağıdaki iki husus özellikle dikkat çekmektedir:
- Daha önce yayımlanan Tebliğde yer almamasına rağmen Rehberde, ticari kazanç veya serbest meslek kazancı yönünden matrah artırımı yapacak kişilerin bu kazançlar yönünden mükellefiyet kaydı açtırması gerektiği belirtilmektedir.
- Rehberde yer alan örneklerde, yıllık beyanname verilmiş olan hallerde de matrah artırımda bulunulan gelirlerin beyannameye dahil edilmemişse, vergi hesabı % 15 değil % 20 oranıyla yapılmaktadır. 7326 sayılı Kanun’un 5. maddesinin 1-ç bendinde, mükelleflerin artırımda bulunmak istedikleri yıla ait yıllık beyannamelerini kanuni süresinde vermiş, bu vergi türünde tahakkuk eden vergilerini süresinde ödemiş ve bu vergi türü için Kanun’un 2 ve 3. madde hükümlerinden yararlanmamış olmaları koşuluyla, artırılan matrahın % 15 oranında vergileneceği hükme bağlanmıştır. Bu açık düzenleme çerçevesinde, Rehberde yapılan açıklamanın doğru olmadığı düşünülmektedir. Bu durumda olup matrah artırımı yapacak gerçek kişilerin konuyu değerlendirmesi önerilmektedir.
İlgili Rehbere aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz.
7326 Sayılı Kanunun 5 İnci Maddesi Kapsamında Gelir Vergisi Yönünden Yapılacak Matrah Artırımına İlişkin Rehber