e-Defter Uygulama Kullanıcı Kılavuzu Taslağı Yayımlanmıştır

Kapsam

Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından 27/11/2024 tarihinde edefter.gov.tr adresinde yayımlanan duyuruyla birlikte;

Giriş bölümünde aşağıdaki değişiklikler yapılması planlanmaktadır.

“Bilindiği üzere, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun "Defter tutma yükümlülüğü" başlıklı 64 üncü maddesinde, ticari defterlerin elektronik ortamda tutulabileceği, fiziki ortamda veya elektronik ortamda tutulan ticari defterlerin nasıl tutulacağı, defterlere kayıt zamanı, onay yenileme ile açılış ve kapanış onaylarının şekli ve esaslarının Ticaret Bakanlığı ile Hazine ve Maliye Bakanlığınca müştereken çıkarılan tebliğle belirleneceği hüküm altına alınmıştır.

213 sayılı Vergi Usul Kanununun; 

-                Mükerrer 242 nci maddesinin (2) numaralı fıkrasında, “Elektronik defter, şekil hükümlerinden bağımsız olarak bu Kanuna göre tutulması zorunlu olan defterlerde yer alması gereken bilgileri kapsayan elektronik kayıtlar bütünüdür.

…

Bu Kanunda ve diğer vergi kanunlarında defter, kayıt ve belgelere ilişkin olarak yer alan hükümler elektronik defter, kayıt ve belgeler için de geçerlidir. Maliye Bakanlığı, elektronik defter, belge ve kayıtlar için diğer defter, belge ve kayıtlara ilişkin usul ve esaslardan farklı usul ve esaslar belirlemeye yetkilidir. Maliye Bakanlığı; elektronik defter, belge ve kayıtların oluşturulması, kaydedilmesi, iletilmesi, muhafaza ve ibrazı ile defter ve belgelerin elektronik ortamda tutulması, düzenlenmesi ve ibraz edilmesi uygulamasına ilişkin usul ve esasları belirlemeye, elektronik ortamda tutulmasına, düzenlenmesine ve ibraz edilmesine izin verilen defter ve belgelerde yer alması gereken bilgileri internet de dahil olmak üzere her türlü elektronik bilgi iletişim araç ve ortamında Maliye Bakanlığına veya Maliye Bakanlığının gözetim ve denetimine tabi olup, kuruluşu, faaliyetleri, çalışma ve denetim esasları Cumhurbaşkanınca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenecek olan özel hukuk tüzel kişiliğini haiz bir şirkete aktarma zorunluluğu getirmeye, bilgi aktarımında uyulacak format ve standartlar ile uygulamaya ilişkin usul ve esasları tespit etmeye, bu Kanun kapsamına giren işlemlerde elektronik imza kullanım usul ve esaslarını düzenlemeye ve denetlemeye yetkilidir.”,

Mükerrer 257 nci maddesinde, “Maliye Bakanlığı 1. Mükellef ve meslek grupları itibariyle muhasebe usul ve esaslarını tespit etmeye,bu Kanuna göre tutulmakta olan defter ve belgeler ile bunlara ilaveten tutulmasını veya düzenlenmesini uygun gördüğü defter ve belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye, bunlarda değişiklik yapmaya; bedeli karşılığında basıp dağıtmaya veya üçüncü kişilere bastırıp dağıtmaya veya dağıttırmaya, bunların kayıtlarını tutturmaya, bu defter ve belgelere tasdik, muhafaza ve ibraz zorunluluğu getirmeye veya kaldırmaya,bu Kanuna göre tutulacak defter ve düzenlenecek belgelerin tutulması ve düzenlenmesi zorunluluğunu kaldırmaya,

…

3. Tutulması ve düzenlenmesi zorunlu defter, kayıt ve belgelerin mikro film, mikro fiş veya elektronik bilgi ve kayıt araçlarıyla yapılması veya bu kayıt ortamlarında saklanması veya ibraz edilmesi hususunda izin vermeye veya zorunluluk getirmeye, bu şekilde tutulacak defter ve kayıtların kopyalarının Maliye Bakanlığında veya Muhafaza etmekle görevlendireceği kurumlarda saklanması zorunluluğu getirmeye, bu konuda uygulama usul ve esaslarını belirlemeye,

…

Yetkilidir.”, - 175 nci maddesinde ise,

“… Maliye Bakanlığı, muhasebe kayıtlarını bilgisayar programları aracılığıyla izleyen mükellefler ile bu bilgisayar programlarını üreten gerçek ve tüzel kişilerce uyulması gereken kuralları ve bilgisayar programlarının içermesi gereken asgari hususlar ile standartları ve uygulamaya ilişkin usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.” hükümlerine yer verilmiştir.

13/12/2011 tarihli ve 28141 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 1 Sıra Numaralı Elektronik Defter Genel Tebliği ile 213 sayılı Kanun ve 6762 sayılı Kanun uyarınca tutulması zorunlu olan defterlerin elektronik ortamda oluşturulması, kaydedilmesi, muhafazası ve ibrazına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiş ve Tebliğle e-Defter uygulamasına dahil olma zorunluluğu getirilen mükelleflerin edefter.gov.tr adresinde format ve standardı belirlenen defterleri e-Defter olarak tutmak zorunda oldukları belirtilmiştir. 

Elektronik ortamda tutulacak defterlerin format ve standardı edefter.gov.tr adresinde yer almaktadır.”

C. ELEKTRONİK DEFTERE AİT OLUŞTURMA SÜREÇLERİ bölümünde,

Ocak 2025 ve sonraki dönemler için oluşturulacak büyük defter dosyalarının Başkanlık sistemlerine yüklenme zorunluluğunun kaldırılmasına yönelik aşağıdaki açıklamalar yapılmıştır.

2. fıkrada ve sonrasında,

“22.5.2024 ve sonrasında berat dosyaları ile birlikte bu bölümde açıklanan usullere uygun bir şekilde “eşanlı olarak” Başkanlık bilgi işlem sistemine yüklenen defter dosyalarının 1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinin “4.4.1” numaralı fıkrasının (e) bendi kapsamında Başkanlık bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi söz konusu olacağından, 22.5.2024 tarihinden sonra yüklenecek defter dosyaları için, bir önceki uygulama yöntemi olan e-Defter Saklama Uygulamasının kullanılması söz konusu olmayacaktır. Bununla birlikte 22.5.2024 tarihinden önce e-Defter uygulamasına yüklenen berat dosyalarına ilişkin e-defter ve GİB onaylı berat dosyalarının Başkanlık bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilebilmesi için e-Defter Saklama Uygulaması üzerinden Başkanlık bilgi işlem sistemlerine yüklenmesi gerekmektedir. 

Ancak Ocak 2025 dönemi ve takip eden dönemlere ilişkin olarak oluşturulacak yevmiye defteri, yevmiye defteri berat dosyaları, büyük defter ve büyük defter berat dosyalarından sadece yevmiye defteri, yevmiye defteri berat dosyaları ve büyük defter berat dosyaları Başkanlık bilgi işlem sistemine yüklenecektir. Ocak 2025 ve sonraki dönemler için oluşturulacak ancak Başkanlığı sistemlerine yüklenmeyecek olan büyük defterler için e-Defter Saklama Uygulaması üzerinden de herhangi bir yükleme işlemi yapılmayacaktır. 

1 Sıra No.lu Elektronik Defter Genel Tebliğinin “4.4.1” numaralı fıkrasının (g) bendinde de ifade edildiği üzere, e-Defter ve berat dosyalarının kopyalarının Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilmesi ya da büyük defter örneğinde olduğu gibi muhafaza edilmemesi mükelleflerin asıl e-Defter ve berat dosyalarının muhafaza ve ibraz ödevlerini ortadan kaldırmaz.”

“GİB e-Defter Uygulamasına mükellefler, mükellefler tarafından kendilerine muvafakatname ile yetki verilen meslek mensupları ve e-Defter uyumlu yazılım firmaları tarafından Dijital Vergi Dairesi kullanıcı kodu ve şifresi ile de giriş yapılabilmektedir. Bu kapsamda Dijital Vergi Dairesi içerisinden e-Defter uygulamasına giriş yapılabileceği gibi, giriş sayfasında bulunan alan üzerinden de Dijital Vergi Dairesi kullanıcı kodu ve şifresi ile e-Defter uygulamasına giriş yapılabilecektir.”

“Giriş yapıldıktan sonra bir aya ait yevmiye defteri ve yevmiye defteri berat dosyaları ile büyük defter berat dosyaları tüzel kişiler tarafından Mali Mühürle, gerçek kişiler tarafından Nitelikli Elektronik Sertifika veya Mali Mühürle imzalanarak/onaylanarak Başkanlık bilgi işlem sistemlerine yüklenir (Ocak 2025 ve takip eden dönemler için büyük defter dosyası yüklenmeyecek olup sadece yevmiye defteri, yevmiye defteri berat dosyaları ve büyük defter berat dosyaları yüklenecektir).”

2. Web Servis Aracılığıyla bölümünde aşağıdaki ifadeler eklenmiştir,

“Ocak 2025 dönemi ve takip eden dönemlere ilişkin oluşturulacak yevmiye defteri, yevmiye berat dosyaları, büyük defter ve büyük defter berat dosyalarından sadece yevmiye defteri, yevmiye defteri berat dosyaları ve büyük defter berat dosyaları Başkanlık bilgi işlem sistemlerine yüklenecektir. Ocak 2025 ve sonraki dönemler için oluşturulacak ancak belirtilen dönemden itibaren Başkanlık sistemlerine yüklenmeyecek olan büyük defterler için e-Defter Saklama Uygulaması üzerinden de herhangi bir yükleme işlemi yapılmayacaktır.”

https://ebelge.gib.gov.tr/anasayfa.html

https://ebelge.gib.gov.tr/duyurular.html

https://www.edefter.gov.tr/dosyalar/e-Defter_Uygulama_Kilavuzu_taslak_V.1.12.pdf