Türkiye-Birleşik Krallık STA eki Menşe Protokolü değişikliği

Açıklanması Gereken Hususlar:

14.04.2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Türkiye-Birleşik Krallık Ortak Komitesinin Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Menşe Kuralları ve Menşe İşlemlerine İlişkin Protokolünü Değiştiren Ekli 2/2021 Sayılı Kararının Onaylanması Hakkında Karar (Karar Sayısı: 3827) ile 29 Aralık 2020 tarihinde imzalanan Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Serbest Ticaret Anlaşması eki Menşe Kuralları ve Menşe İşlemlerine İlişkin Protokol değiştirilmiştir.

Bu kapsamda, Türkiye ile Birleşik Krallık arasındaki ticarette uygulanacak menşe kurallarına ilişkin konuları bilgilerinize sunarız.

1. Anlaşma kapsamında kümülasyon

• İkili Kümülasyon: Protokol hükümlerine göre, bir Taraf menşeli ürün başka bir ürünün üretiminde girdi olarak kullanılmışsa diğer Taraf menşeli kabul edilebilir. Bu kapsamda, tüm serbest ticaret anlaşmalarında olduğu gibi, Türkiye ve BK arasındaki ticarette ikili kümülasyon uygulanabilecektir.
• Tam Kümülasyon: Menşeli olmayan girdiler üzerinde bir Taraf’ta gerçekleştirilen üretim, ürünün diğer Taraf menşeli olup olmadığının belirlenmesinde dikkate alınabilir. Menşeli olmayan girdiler üzerinde gerçekleştirilen üretim sonucunda elde edilen ürünler için menşe beyanı düzenleyebilmek için, eşyanın tedarikçisinden Protokolün Ek-3’ünde yer alan formata uygun bir tedarikçi beyanı temin edilmesi gerektiği düzenlenmiştir. 

Tam kümülasyon olarak yorumlanabilecek bu uygulama ile, üçüncü ülke menşeli eşyanın üzerinde, taraflardan birinde gerçekleştirilen işlem ve işçilik eşyanın diğer taraf menşeli sayılmasında dikkate alınacaktır.

• Çapraz Kümülasyon: Protokolün önceki halinde yer alan AB ve EFTA ülkeleri ile çapraz kümülasyona dair hükümler kaldırmıştır. AB - BK arasındaki Anlaşma incelendiğinde de çapraz   menşe kümülasyonuna izin verilmediği anlaşılmaktadır.

Ancak Birleşik Krallık ile Türkiye arasındaki ticarette AB menşeli girdiler daha önce olduğu gibi yine serbestçe kullanılabilecektir.

2.   AB’den A.TR ile gelen İngiltere menşeli eşyanın ithalatında İGV

AB-BK-TR arasında bir çapraz kümülasyon söz konusu olmadığı için AB’den A.TR ile gelen BK menşeli eşya için ilave gümrük vergisi ödenmesi gerekecektir.

3.  Değiştirilmeme Kuralı

Tercihli muamele, yalnızca menşe protokolünün gerekliliklerini karşılayan ve BK’a veya Türkiye’ye ithal edileceği beyan edilen ürünlere, bu ürünlerin ihracatçı Taraf’tan ihraç edilenlerle aynı olması kaydıyla uygulanır.

Ürünler veya sevkiyatlar, üçüncü transit ülkesi veya ülkelerinde gümrük gözetimi altında olmaları koşuluyla depolanabilir, sevkiyatlar üçüncü transit ülkesi veya ülkelerinde gümrük gözetimi altında olmaları koşuluyla bölünebilir.

4.  Menşe Beyanı

Menşe beyanı ithal edilen eşyanın Anlaşma çerçevesinde tercihli muamele için gerekli koşulları karşıladığını açıkça beyan eden ihracatçının kendisi tarafından yazılı olarak yapılır ve söz konusu eşyayı yeterli ayrıntıda açıklayacak şekilde tanımlayan bir fatura veya başka bir ticari belge üzerine yapılabilir veya bunlara eklenebilir.

Menşe beyanı için Protokol’ün Ek-4’ünde yer alan metne uygun bir şekilde yapılmalıdır. Menşe beyanı ihracatçının kendi kendini beyanı kavramından yola çıkan bir beyan olmasından dolayı herhangi bir kurumun onayı gerekmemektedir.

Menşe Beyanının ıslak imzalı veya elektronik olarak düzenlenmesi mümkündür. Ancak e-imzanın nasıl yapılacağı henüz netlik kazanmamıştır. Bu nedenle e-imza kullanılacak olması durumunda ıslak imzanın elektronik imajının belge üzerine yansıtılması önemlidir. Bir düzenleme yapılana kadar, olası riskleri azaltmak açısından ıslak imza kullanılması tavsiye edilir.

5.  Menşe beyanı metni

Menşe beyanı, taraflar arasındaki ticarete konu eşyanın menşe belgesi olarak kullanılacak ve bir makamın onayını gerektirmeyecektir.

Bu çerçevede, aşağıda metni verilen menşe beyanı, dipnotlarla uyumlu şekilde yapılmalıdır. Ancak, dipnotlar kopya edilmemelidir:

İngilizce Uyarlama

The exporter of the products covered by this document (customs authorisation No … ([1])) declares that, except where otherwise clearly indicated, these products are of … (2) preferential origin.

Türkçe Uyarlama

Bu belge (gümrük onay No: … (1)) kapsamındaki girdilerin ihracatçısı, aksi açıkça belirtilmedikçe, bu girdilerin … (2) tercihli menșeli olduğunu beyan eder.

… (3)

(Yer ve tarih)

… (4)

 (İhracatçının imzası,

İlaveten beyanı imzalayan kişinin adı ve soyadı okunaklı şekilde yazılmalıdır)

___________________________

1 Türkiye’de yerleşik ihracatçılar için, menşe beyanının bir onaylanmış ihracatçı Tarafından yapıldığı hallerde onaylanmış ihracatçı yetki numarası bu alana girilmelidir. Menşe beyanının bir onaylanmış ihracatçı tarafından yapılmadığı hallerde parantez içindeki sözcükler silinir ya da bu alan boş bırakılır. Menşe beyanının Birleşik Krallık’ta yerleşik bir ihracatçı Tarafından yapıldığı hallerde bu alana EORI numarası girilir.

2 Ürünlerin menşei belirtilir.

3 Belge üzerinde bilgi mevcutsa bu veriler ihmal edilebilir.

4 İhracatçının imzalamasının gerekmediği hallerde, imzadan muafiyet, imzalayanın isminden de muafiyet anlamına gelir.

6.  Menşe Beyanının Geçerlilik Süresi

Menşe beyanı, yapıldığı tarihten itibaren 12 ay süreyle veya ithalatçı Taraf’ta daha uzun bir süre belirlenmesi halinde daha uzun bir süre için geçerli olacaktır.

Menşe beyanı; menşeli eşyanın tek bir sevkiyatı için veya 12 ayı geçmemek kaydıyla birden fazla sevkiyat için kullanılabilir.

7.  Menşe beyanının sonradan ibrazı

Eşyanın ithal edildiğinde menşeli olarak nitelendirildiği, ancak ithalatçının ithalat esnasında bir menşe beyanının bulunmadığı hallerde, eşyanın ithalatçısının ithalat tarihinden itibaren en geç iki yıl içerisinde, eşyanın tercihli muameleye tabi tutulmaması sonucunda ödenen vergilerin iade edilmesi için başvuruda bulunmasına imkân tanınmıştır. Detayların Yönetmelikle belirleneceği öngörülmektedir.

8.  Sevk Halindeki veya Antrepodaki Eşya

14 Nisan itibariyle, sevk halinde olan ya da gümrük vergileri ödenmeksizin gümrük kontrolü altında olan eşyaya, söz konusu tarihten itibaren 12 ay içinde gümrük idaresine tercihli muamele talebinde bulunulması ve menşe beyanı ibraz edilmesi halinde, eşya tercihli muameleden faydalanır.

9.  İngiltere’ye gerçekleştirilecek ihracatta telafi edici vergi

TR-BK STA’sı kapsamında gümrük vergilerinin geri ödenmesi ve muafiyet yasağında esnemeye gidilmiş, 50 ila 63 üncü fasıllar da dahil olmak üzere tüm fasıllar için gümrük vergilerinde geri ödeme yasağı ve muafiyet kaldırılmıştır.

Bu kapsamda, İngiltere’ye ihracatta -eşyaya ilgili menşe kuralları kapsamında Türk menşei kazandırılmış olması kaydıyla- dahilde işleme rejiminden faydalanıldığı durumlarda üçüncü ülke menşeli ürünler için telafi edici vergi yükümlülüğü doğmayacaktır. Söz konusu durumun 50 ila 63 üncü fasıllarda yer alan tekstil ürünlerini de kapsaması, tekstil sektörü açısından önemli bir avantaj getirmiştir.

10.  Liste kuralları

Protokolün “Liste kuralları” başlıklı ekinde menşe kazanım kurallarına yer verilmiştir. İngiltere ile gerçekleştirilen ticarete konu eşyanın bahse konu liste kapsamında gözden geçirilmesi ve olası değişikliklerin tespit edilmesi tavsiye edilir.

Ayrıca, bazı tarifelerde de menşe kazanım kuralları 2 aşamalı olarak takvime bağlanmıştır. 8507, 8702, 8703, 8704 tarife pozisyonlarında yer alan elektrikli akümülatörler ve elektrikli vasıtalar ile harici elektrik güç kaynağına takılarak şarj edilebilenler dışında, tahrik motoru olarak hem içten yanmalı hem de elektrik motoru olan hibrit vasıtalar için 14 Nisan 2021 tarihinden 31 Aralık 2026 tarihine kadar geçerli olacak geçici menşe kuralları belirlenmiştir. İngiltere ile gerçekleştirilen ticarete konu eşyanın bu kapsamda da incelenmesi faydalı olacaktır.

Öte yandan, 76. Fasıldaki eşyalar için menşe kotaları EK-2 Liste Kurallarına alternatif olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda alüminyum kotaları için belirlenen yıllık kota tahsisinden yararlanmak üzere yapılan menşe beyanında “Menşe kotaları-Ek MENŞE 2A’ya uygun menşeli ürün” ifadesinin yer verilmesi gerektiği belirtilmiştir.

İlgili Karar metnine aşağıdaki bağlantı yardımıyla ulaşabilirsiniz.

Türkiye-Birleşik Krallık Ortak Komitesinin Türkiye Cumhuriyeti ile Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı Arasında Serbest Ticaret Anlaşmasının Menşe Kuralları ve Menşe İşlemlerine İlişkin Protokolünü Değiştiren Ekli 2/2021 Sayılı Kararının Onaylanması Hakkında Karar (Karar Sayısı: 3827)