Ülkemizin ekonomik ve sosyal yapısını geliştirmek amacıyla hazırlanan Orta Vadeli Program (OVP), her yıl hükümetin planladığı ekonomik ve yapısal reformları ortaya koyan temel bir belgedir. 2025 ve 2026 yılları için öngörülen programda, çalışma hayatı ve sosyal güvenlik alanlarında yapılacak düzenlemeler, ekonomik istikrarı sağlamak, iş gücü piyasasını modernize etmek ve sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğini artırmak için büyük önem taşıyor.
Bu çerçevede, 5 Eylül 2024 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan OVP’de 2025 ve 2026 yılında çalışma hayatı ve sosyal güvenlikte öncelikli reform alanları olarak aşağıda belirtilen düzenlemelere yer verilmiştir.
1. Çalışma Hayatında Yapılacak Düzenlemeler
Yeni nesil çalışma biçimleri ve sektörel dönüşümler |
||
Yapılacak İşlem |
İşlemin İçeriği /Açıklaması |
Öngörülen Takvim |
Kanun |
Uzaktan, kısmi ve geçici süreli çalışma ile platform çalışması gibi yeni nesil çalışma modellerinde yaşanan gelişmeler doğrultusunda iş dünyasının ihtiyaçları ve iş-özel yaşam dengesi gözetilerek mevzuat düzenlemeleri hayata geçirilecektir. |
2025 |
Kanun |
İş Kanunu’nda sosyal taraflar ile diyalog halinde yapılacak değişiklikler ve bu doğrultuda gerçekleştirilecek ikincil mevzuat çalışmaları ile işgücü piyasalarında güvenceli esneklik sağlanacaktır. |
2025 |
İdari Düzenleme |
Yeşil ve dijital dönüşümün işgücü piyasalarına yansımaları analiz edilerek, uyum ve adil geçiş sürecine yönelik programlar hazırlanacaktır. |
2026 |
İşgücüne katılımda güçlük yaşayan kesimlerin istihdamı |
||
Yapılacak İşlem |
İşlemin İçeriği /Açıklaması |
Öngörülen Takvim |
İdari Düzenleme |
İşgücü Uyum Programı, ne eğitimde ne istihdamda olan gençlerin mesleki eğitim, yetkinlik ve becerilerini dikkate alacak şekilde hayata geçirilecektir. |
2025 |
Karar/İdari Düzenleme |
Girişim şirketlerinin nitelikli personel istihdam etmeleri kolaylaştırılacak, başta kadınlar olmak üzere girişimcilik programları yaygınlaştırılacaktır. |
2025 |
Beşerî sermaye ve beceri uyumu |
||
Yapılacak İşlem |
İşlemin İçeriği /Açıklaması |
Öngörülen Tavim |
Karar/İdari Düzenleme |
Başta meslek yüksekokulları olmak üzere yükseköğretim kontenjanları kamu ve özel sektörün orta vadede ihtiyaç duyduğu işgücü ile uyumlu hale getirilecektir. |
2025 |
Karar/İdari Düzenleme |
Savunma sanayii, yapay zekâ, siber güvenlik, temiz ve sürdürülebilir enerji ile uzay teknolojileri gibi stratejik alanlarda nitelikli işgücü yetiştirmeye yönelik kamu-üniversite özel sektör iş birliği programları hayata geçirilecektir. |
2025 |
İdari Düzenleme |
Mesleki ve teknik eğitim müfredatı özel sektörle iş birliği içerisinde güncellenecek, staj ve işbaşı eğitimi programlarının yaygınlaştırmasını sağlayacak şekilde yönetim ve finansman konuları da dâhil olmak üzere özel sektör katılımı artırılacaktır. |
2025 |
İdari Düzenleme |
Mesleki ve teknik eğitim dışındaki öğrencilerin ortaöğretim boyunca meslek sahibi olarak mezun olmasını teminen mesleki eğitim alabilmesine yönelik düzenleme yapılacaktır. |
2025 |
İdari Düzenleme |
Hayat boyu öğrenmenin ekonomiye katkısının artırılmasına yönelik müfredat analizi ve mevzuat güncellemesi yapılacaktır. |
2025 |
İdari Düzenleme |
Sektörel kümelenmeler dikkate alınarak Bölgesel Kalkınma Odaklı Misyon Farklılaşması ve İhtisaslaşma Projesi kapsamında ihtisaslaşan üniversiteler ile işbirliği doğrultusunda meslek liselerinin de ilgili alan ve dallarda ihtisaslaşması sağlanacaktır. |
2025 |
Karar/İdari Düzenleme |
Nitelikli insan kaynağı ihtiyacı olan stratejik teknoloji alanları belirlenecek ve bu alanlarda yurt dışına lisansüstü eğitim almak üzere öğrenci gönderilecektir. |
2025 |
2. Sosyal Güvenlik Sisteminde Yapılacak Düzenlemeler
İradi işsizliğin azaltılması |
||
Yapılacak İşlem |
İşlemin İçeriği /Açıklaması |
Öngörülen Takvim |
Karar/İdari Düzenleme |
Sosyal yardım sistemi gözden geçirilecek, işgücüne katılıma mani olmayacak şekilde bütünleşik bir yapıda aile odaklı ve fert başına asgari bir geliri garanti edecek şekilde yeniden kurgulanarak Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu kaynaklarının daha etkin kullanımı sağlanacaktır. |
2025 |
Kayıt dışılıkla mücadele ve denetimlerde etkinlik |
||
Yapılacak İşlem |
İşlemin İçeriği /Açıklaması |
Öngörülen Tavim |
İdari Düzenleme |
Kayıt dışılıkla mücadele, teknolojik imkânlardan daha çok faydalanılarak tüm tarafların etkin katılımıyla yürütülecektir. |
2025 |
İdari Düzenleme |
Prim tabanını genişletmek üzere kayıt dışı istihdam ve kayıt dışı ücretle mücadelede veri analizine dayalı risk odaklı denetim faaliyetleri artırılacaktır. |
2025 |
Sosyal güvenlik sisteminin mali sürdürülebilirliği |
||
Yapılacak İşlem |
İşlemin İçeriği /Açıklaması |
Öngörülen Tavim |
Kanun/İdari Düzenleme |
Sosyal güvenlik sisteminin fiili ve yasal kapsamının genişletilmesi ve kapsamda yer almayan grupların sisteme girişlerinin sağlanması için farklı meslek ve gelir gruplarına yönelik uygulamalar geliştirilecek, |
2025 |
Kanun |
İstihdam teşviklerinden etkin olmayanlar sonlandırılacak, kadın, genç ve engellilere yönelik teşviklerin ağırlığı artırılarak teşvik sisteminin sade ve etkin bir yapıya kavuşturulması sağlanacaktır. |
2025 |
Kanun/İdari Düzenleme |
Sosyal güvenlik sisteminde kişilerin daha çok istihdamda kalmasını teşvik eden, hakkaniyeti ve aktüeryal dengeyi önceleyen düzenlemeler hayata geçirilerek sistemin mali sürdürülebilirliği güçlendirilecektir. |
2025 |
İdari Düzenleme |
Prim borçlarının takip ve tahsilat süreçleri etkinleştirilecektir. |
2025 |
İdari Düzenleme |
Sağlık hizmetlerine erişimi kısıtlamadan finansal sürdürülebilirliği sağlamak amacıyla, veri analizi yoluyla geri ödeme kriterleri incelenecek, değer bazlı geri ödeme yöntemleri yaygınlaştırılacak ve yurtdışından temin edilen ilaçlar gibi hızlı artış gösteren gruplarda harcamaların etkinleştirilmesi sağlanacaktır. |
2025 |
İdari Düzenleme |
Akılcı ilaç kullanımı teşvik edilerek ilaç ve tedavi harcamaları rasyonelleştirilecektir. |
2025 |
Kanun |
Sağlık ürün ve hizmetlerinde talep kontrolü ve hizmet basamakları arasındaki entegrasyon güçlendirilerek hizmet basamaklarının uygun kullanımı sağlanacaktır. |
2025 |
İdari Düzenleme |
Sağlık hizmetlerinin geri ödemesinde risk analizine ve hizmet sunucularının davranışlarını dikkate alan denetim modelleri geliştirilecektir. |
|
İdari Düzenleme |
Birinci basamak sağlık hizmetlerinin sağlık sistemi içerisindeki etkinliği artırılacak ve hizmet basamakları arasındaki entegrasyon güçlendirilecektir. |
|
Tasarrufların artırılması |
||
Yapılacak İşlem |
İşlemin İçeriği /Açıklaması |
Öngörülen Tavim |
Kanun |
Otomatik Katılım Sisteminin (OKS) işverenlerin de katkısı ile ikinci basamak emeklilik sistemine dönüşeceği tamamlayıcı emeklilik sistemi kurulacaktır. |
2025 |
Orta Vadeli Programda, 2025 ve 2026 yıllarında çalışma hayatı ve sosyal güvenlik sisteminde önemli değişiklikler öngörülmektedir. Söz konusu düzenlemelerin hayata geçirilmesi durumunda esnek çalışma modellerinin yaygınlaştırılması, kayıt dışı istihdamın azaltılması, sosyal güvenlik sisteminin sürdürülebilirliğinin artırılması ve sosyal yardımların güçlendirilmesi gibi adımlar, hem ekonomik hem de sosyal açıdan ülke gelişimi ve kalkınmasına önemli katkı sağlayacaktır. Ancak, bu düzenlemelerin hayata geçirilebilmesi ve istenilen sonucun alınabilmesi için tüm süreçlerde sosyal diyalog mekanizmasının işletilerek ilgili kesimlerin azami desteğinin alınmasına dikkat edilmesi gereklidir.