SGK Borç Yapılandırmasında Hacizler Nasıl Kaldırılacak?

Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde,  6183 sayılı Kanunun 51 inci (gecikme zammı), 102 nci (tahsil zamanaşımı) ve 106 ncı (terkin)  maddeleri hariç diğer maddelerini uygulamakta ve 6183 sayılı Kanunun uygulanmasında Maliye  Bakanlığı ile diğer kamu kurum ve kuruluşları ile ilgili mercilere verilen yetkileri kullanmaktadır. 

Bu çerçevede, SGK süresinde ödenmeyen alacakları ile ilgili borçluların üçüncü kişilerdeki hak ve  alacaklarına, bankalardaki mevduatlarına, trafik tescil kayıtlarına, menkul ve gayrimenkul malları  üzerine vd. haciz uygulayabilmektedir. 

SGK’nın alacaklarını tahsil etmek için borçlulara yönelik yaptığı bu tür icra ve haciz işlemleri,  işverenlerin ekonomik faaliyetlerinin sürdürülmesini olumsuz etkileyebilmektedir.  

7440 sayılı “Bazı Alacakların Yeniden Yapılandırılması İle Bazı Kanunlarda Değişiklik  Yapılmasına İlişkin Kanun’’ ile SGK tarafından takip ve tahsil edilen 2022/Aralık ve önceki aylara  ait sigorta primi, Bağkur primi, işsizlik sigortası primi, emekli keseneği ve kurum karşılığı, sosyal  güvenlik destek primi, isteğe bağlı sigorta primi, topluluk sigortası primi, asgari işçilikten  kaynaklanan eksik prim, idari para cezası, damga vergisi, özel işlem vergisi ve eğitime katkı payı  ile bunlara bağlı gecikme cezası ve gecikme zammı, rücu borçları, yanlış ve yersiz ödenmiş olan  gelir ve aylıklardan kaynaklı borçlar ile tarımsal kesinti sorumlularının SGK’ya aktarmadıkları  prim borçlarının yeniden yapılandırılmasına imkanı getirilmiştir.  

Bu çerçevede, yeniden yapılandırma hükümlerinden yararlanmak isteyen borçluların en geç  31.05.2023 Çarşamba günü mesai saati bitimine kadar ilgili SGK müdürlüklerine şahsen,  posta yoluyla, e-devlet üzerinden veya aynı gün saat 23.59’a kadar e-Sigorta yoluyla başvuruda  bulunmaları gerekmektedir. 

Borçlular yapılandırılan borçlarını peşin veya taksitler (aylık dönemler hâlinde azami 48 eşit  taksitte) halinde ödeyebileceklerdir. 

Peşin ödeme yolunun tercih edilmesi halinde, ödemenin (30.06.2023 tarihi Resmî Tatile denk  geldiğinden) 03.07.2023 Pazartesi günü mesai saati bitimine kadar yapılması gerekmektedir. 

Yapılandırılan borcun taksitler halinde ödenmek istenmesi halinde, yine ilk taksitinin (30.06.2023 tarihi Resmi Tatile denk geldiğinden) 03.07.2023 Pazartesi günü mesai saati  bitimine kadar, diğer taksitlerinin ise bu tarihleri takip eden aylık dönemler hâlinde ödenmesi  gerekmektedir. 

Yapılandırılan borçlar nedeniyle uygulanan hacizlerin kaldırılması 

7440 sayılı Kanun uyarınca kapsama giren borçlarını pesin veya taksitler halinde ödemek amacıyla başvuruda bulunan borçlular hakkında tatbik edilmiş olan hak ve alacak hacizleri ile  taşınır ve taşınmaz mal hacizlerine ilişkin olarak SGK tarafından aşağıda belirtildiği şekilde işlem yapılmaktadır.

a) Hak ve alacak hacizlerinin kaldırılması 

SGK’ya olan borçlarından dolayı üçüncü kişilerdeki hak ve alacaklarına (maaş, aylık, gelir, kira, istihkak vb.) 6183 sayılı Kanunun 79 uncu maddesine göre haciz uygulanmış olan borçluların  söz konusu borçları için yapılandırma başvurusunda bulunmaları halinde üçüncü kişiler nezdindeki hak ve alacakları üzerindeki hacizler; 

• Pesin ödeme yolunun tercih edilmesi halinde borcun tamamının ödenmesinin, 
• Taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi halinde ise ilk taksitin ödenmesinin,  

ardından kaldırılacaktır.  

Ancak, bu şekilde haciz kaldırmalarda ilk taksitin ödendiği tarihe kadar haczedilmiş paralar SGK hesaplarına aktarılacaktır. 

Ayrıca, Kanunun yürürlük tarihi ve sonrasında gerek borçlulardan gerekse üçüncü kişilerden icra takip dosyasına yapılan her türlü cebri tahsilat pesin veya taksitler halinde ödenecek tutarlara  mahsup edilecektir. 

e-Mevduat hacizlerine istinaden bloke edilen tutarın bulunması halinde ise bloke edilen  tutarın ya banka tarafından SGK hesaplarına aktarılması ya da borçlu tarafından ödenmesi  halinde bloke işlemi iptal edilecektir. 

b) Taşınır ve taşınmaz mallar üzerindeki hacizlerin kaldırılması ve satışların durdurulması 

7440 sayılı Kanun kapsamına giren alacaklardan dolayı daha önce taşınır ve taşınmaz mallar üzerine haciz tatbik edilmiş ise, hacze konu malın birden fazla olması ve her birinin değerinin ayrı  ayrı belirlenebilir nitelikte ya da ayrı ayrı tescile konu olması şartıyla, haczin devam edeceği malın  değerinin en az yapılandırma öncesindeki toplam borç tutarını karşılaması ve borçlu tarafından  yazılı olarak talep edilmesi kaydıyla daha önce uygulanmış hacizler yapılan ödemeler nispetinde  kaldırılacak, alınmış teminatlar ise yine yapılan ödemeler nispetinde iade edilecektir. 

Buna göre, taşınır ve taşınmaz mallar üzerindeki hacizler; 

• Yapılandırma başvuru sırasında pesin ödeme yolunun tercih edilmesi halinde, yapılandırılan borcun tamamının ödenmesinin ardından, 
• Başvuru sırasında taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi halinde ilk taksit tutarının  ödenmesi, hacze konu olup yapılandırma kapsamına girmeyen başka bir  borcun bulunmaması ve borçlu tarafından talep edilmesi kaydıyla  yapılandırma öncesi toplam borç miktarı kadar (kalan asıl alacak + gecikme  cezası + gecikme zammı) hacizler baki kalmak kaydıyla, 

kaldırılacaktır. 

Daha önce borçluların malları üzerine haciz uygulanmış ise hacizli mallar teminat yerine geçtiğinden borçluların teminat değişikliğini talep etmesi halinde, değişiklik tarihine kadar aksatılan taksitler ile cari ay primlerinin ödenmiş olması ve yapılandırılmış borç haricinde başkaca borcun bulunmaması ya da yapılandırma dışında olan borcun da tecil ve taksitlendirilmiş olması şartıyla, haczin kaldırılması istenilen taşınır ve/veya taşınmazın niteliğinde ve değerinde veya paraya çevrilmesi daha kolay başka bir teminat ile değiştirilebilecektir.

• Haczedilen malların değeri borç tutarından fazla ise yeni verilecek teminatın  değeri en az borç aslı ile yapılandırmanın bozulması halinde hesaplanacak gecikme cezası ve gecikme zammı toplamı kadar, 
• Haczedilen malın değeri borç tutarından düşük ise yeni verilecek teminatın değeri en az daha önce haczedilmiş olan malın değeri kadar, ancak teminat değişikliği yapıldığı tarihte yapılan ödemeler sonucu kalan borç miktarı (asıl, gecikme cezası, gecikme zammı  toplamı) daha önce haczedilmiş malın değerinin altına düşmesi halinde ise verilecek teminatın değeri kalan borç toplamı (asıl, gecikme cezası, gecikme zammı toplamı) kadar, olması gerekmektedir. 

Ayrıca, yapılandırılan alacaklara ilişkin taksit ödemelerinin devamı sırasında, taşınır ve taşınmaz mallar üzerindeki hacizlerin ödemeler nispetinde kaldırılmasının talep edilmesi halinde, kalan  borç miktarı tespit edilirken kalan alacak aslı ile 5510 sayılı Kanunun 89 uncu maddesine göre  hesaplanan gecikme cezası ve gecikme zammının toplamı dikkate alınarak aksatılan taksitler ile  cari ay primlerinin ödenmiş olması ve yapılandırılmış borç haricinde başkaca borcun  bulunmaması ya da yapılandırma dışında olan borcun da tecil ve taksitlendirilmiş olması  gerekmektedir. 

Yapılandırma talebinde bulunan borçluların yapılandırılan borçları için takip, haciz ve  satış işlemleri durdurulacaktır. 

Yapılandırma talebine istinaden haciz ve satış işlemleri durdurulduğundan; 

• Yapılandırma öncesi trafik tescil kayıtları üzerine yakalama şerhi konulmuş olan ancak  henüz trafikten menedilmemiş araçlar üzerindeki SGK haczinin baki kalması kaydıyla,  yakalama şerhlerinin kaldırılması için yapılandırma başvurusunda bulunulması, 
• Yapılandırma öncesi haczedilmiş ve trafikten menedilerek otoparkta çekilmiş araçlar  üzerindeki yakalamaların kaldırılması için yapılandırma başvurusunda bulunulmuş ve yediemin ücretinin ödenmiş olması, 

gerekmektedir. 

c) Hacze konu malların borçlu tarafından satışının talep edilmesi 

7440 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinin on ikinci fıkrası uyarınca yapılandırma başvurusunda bulunan borçlunun talebi halinde kapsama giren alacaklarla ilgili tatbik edilen hacizlere konu  malların cebri satışına yönelik muvafakatname verilmesi durumunda 6183 sayılı Kanun  hükümlerine göre satılabilecektir. Ancak, bu talep Kanun kapsamında ödenmesi gereken taksit  tutarlarının ödenmesine engel teşkil etmeyecektir. 

d) 6183 sayılı Kanun gereğince takip edilen alacaklara ilişkin yapılan takip  masrafları 

Yapılandırma kapsamına giren dönemler için ilgililer aleyhine 6183 sayılı Kanun gereğince yapılmış olan takip masraflarının pesin ödeme yolunun tercih edilmesi halinde, pesin ödeme  sırasında, taksitle ödeme yolunun tercih edilmesi halinde ise ilk ödeme sırasında ödenmesi gerekmektedir.