2021 yılı beyan sınırları, indirim ve istisna tutarları

Recep Bıyık Mevzuat Eğitim ve Araştırma Başkanı, PwC Türkiye

Dünya Gazetesi

22 Ocak 2021

Kira geliri istisna tutarı

Yılık beyanname verme dönemi yaklaşıyor. Gelir vergisi mükellefleri mart ayında, kurumlar vergisi  mükellefleri ise nisan ayında 2020 yılına ilişkin yıllık beyannamelerini verecekler. Gerek beyanname  ekinde verilecek dokümanlar, gerekse de beyan döneminden sonra belirli bir süre içinde verilecek  belgelerin hazırlanması zaman alabilir. Bu nedenle hazırlıkları bir an önce yapmakta yarar var. Dönem  sonu işlemleri, dördüncü dönem geçici vergi beyannamesinin verilmesi, genel kurul hazırlıkları derken,  çok sayıda iş ve işlemle uğraşanlar, ikinci planda kalan dokümantasyon işlerini atlayabilirler diye  düşünerek, birkaç hatırlatma yapmak istedim. 

Tek işverenden 600 bin lira üzerinde ücret alanların eğitim ve sağlık faturaları 

Başlıkta tek işverenden 600 bin liranın üzerinde ücret alanların eğitim ve sağlık faturaları dedim ama  aslında bu bölüm gelir vergisi beyannamesi veren bütün mükellefler için geçerli. Yıllık beyanname  veren gerçek kişiler, beyan ettikleri gelirden, başta eğitim ve sağlık harcamaları olmak üzere bazı  indirimleri yapabiliyorlar. Eskiden beri beyanname verenler zaten konuyu biliyorlar ama elde ettikleri  ücret gelirini beyan etmek zorunda olan ücretlilere bu yıl yenileri eklendi ve muhtemelen bunlardan  çoğu ilk defa beyanname verecekler. Bu nedenle başlıkta bu konuyu öne çıkartmak istedim. 

Tek işverenden alınan ücretler daha önce tutarına bakılmaksızın beyana tabi değildi. 7 Aralık 2019  tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 7194 sayılı Kanun’la yapılan düzenlemeyle, 2020 yılında tek  işverenden alınan ücret 600 bin lirayı geçiyorsa beyanı öngörüldü. Dolayısıyla 2020 yılında bu tutarı  geçen ücret geliri elde edenler önümüzdeki Mart ayında yıllık beyanname verecekler. Söz konusu  beyannamede varsa başta sağlık ve eğitim harcamaları olmak üzere bazı indirimlerin, belirli sınırlar  içinde, yapılması mümkün. Bu çerçevede 2020 yılında yapılan ve beyan edilen matrahtan indirimi  mümkün olan harcamalara ilişkin fatura ve benzeri belgelerin hazır edilmesi zamanı geldi. 

Vergi kesintileri dokümantasyonu 

Yıllık beyannameyle bildirilen kazanç üzerinden hesaplanan vergiden, yıl içinde stopaj yoluyla kesilen  vergiler mahsup ediliyor, mahsup sonrası tutar vergi dairesine ödeniyor. Mahsup edilecek tutarın  hesaplanan vergiden fazla olması durumunda da fark iade ediliyor. 

Stopaj yoluyla kesilen vergilerin, yıllık gelir veya kurumlar vergisinden mahsubunda veya iade  taleplerinde, yapılan stopajla ilgili olarak ayrıntılı bir tablonun beyannameye eklenmesi gerekiyor.  Nakit iade taleplerinde ayrıca, yıl içinde kesinti yolu ile ödenen vergilerle ilgili olarak, kesintiyi yapan  kurum ve kuruluşlardan alınan yazıların vergi dairesine verilmesi gerekiyor. 

Yıllık beyannamede stopaj mahsubu yapacak olanların veya iade talep edeceklerin bu hazırlıkları  şimdiden yapmalarında yarar var. 

Yurt dışında ödenen vergilerin dokümantasyonu 

Yurt dışında elde edilerek Türkiye’de kazanca dahil edilen kazançlar üzerinden yurt dışında ödenen  gelir ve kurumlar vergisi, belli sınırlar çerçevesinde, Türkiye’de hesaplanan gelir ve kurumlar  vergisinden mahsup edilebiliyor. 

Mahsup işleminin yapılabilmesi için, diğer ülkede vergi ödendiğinin yetkili makamlardan alınarak  mahallindeki Türk elçilik veya konsolosluklarına onaylantılan belgelerle tevsik edilmesi gerekiyor.

Dokümantasyonun sağlanması için kanun her ne kadar bir yıllık süre veriyor olsa da, bu süreyi  beklemeksizin, beyanname verildiği tarih itibariyle istenen belgelerin sağlanmasında yarar var. Bu süre  içinde yapılamıyorsa da bu işi ihmal etmemek ve verilen süre içinde istenen dokümanları sağlayarak  vergi dairesine mutlaka teslim etmek gerek. 

Yurt dışı zararlarla ilgili dokümantasyon 

Kurumların yurt dışı şubelerine ilişkin zararlar, belli koşullar çerçevesinde yurt içinde elde ettikleri  kazançlarından mahsup edilebiliyor. 

Mahsup işleminin yapılabilmesi için; 

  • Faaliyette bulunulan ülkenin vergi mevzuatına göre ortaya çıkan mali tabloların, o ülke  mevzuatına göre denetim yetkisi verilen kuruluşlarca rapora bağlanması, 
  • Raporun ekinde yer alacak vergi beyanları ile bilanço ve gelir tablosunun, o ülkedeki mali  makamlarca onaylanması, 
  • Raporun aslı ve tercüme edilmiş bir örneğinin vergi dairesine ibrazı, 

gerekiyor. 

Belli bir süreci gerektiren bu işlemler için zaman kaybetmeden hazırlıklara başlanmasında ve  dokümantasyonun zamanında tamamlanmasında yarar var. 

Yeminli mali müşavir tasdik raporu 

İstisnaları hariç, belirlenmiş haddi aşan tutarda indirim ve istisnadan yararlanılması, ilgili mevzuat  hükümlerine uygunluğunun yeminli mali müşavirler tarafından düzenlenen tasdik raporu ile  belgelenmesi koşuluna bağlı. Hakkında tam tasdik raporu düzenlenen kurumların, tasdik raporunda  ayrıca yer alması halinde, indirim ve istisnalar için ayrıca rapor yazılmasına gerek yok. İndirim ve  istisnalara ilişkin tasdik raporlarının, kurumlar vergisi beyannamesinin verildiği ayı izleyen ikinci ayın  sonuna kadar vergi dairesine verilmesi gerekiyor. 

Zaman var ancak ihmal edilmemesi gereken bir konu. 

Transfer fiyatlandırması ve örtülü sermayeye ilişkin dokümantasyon 

Transfer fiyatlandırması ve örtülü sermayeye ilişkin olarak hazırlanacak form ve raporların hazırlanma  ve ibraz süreleri kısaca aşağıda. Aşağıda yer alan raporların kimler tarafından ve hangi içerikte  hazırlanacağı ayrı ve uzun bir konu. Aşağıda sadece hesap dönemi takvim yılı olanlar için takvimi  yazmakla yetindim. 

  • “Transfer fiyatlandırması, kontrol edilen yabancı kurum ve örtülü sermayeye ilişkin form”  beyanname ekinde vergi dairesine veriliyor. 
  • “Yıllık transfer fiyatlandırması raporu”nun beyanname verme süresi sonuna kadar  hazırlanması ve süre sona erdikten sonra istenmesi durumunda İdare’ye verilmesi gerekiyor. • “Ülke bazlı rapor”un İdareye verme süresi izleyen yılın sonu. Dolayısıyla 2020 için süre bitimi  31 Aralık 2021. 2020 yılına ilişkin bir yükümlülük olmamakla birlikte, 2020 yılında verilmesi  gereken 2019 yılına ilişkin Raporun verilme süresinin 17 Aralık 2020 tarihli Sirküler ile 26  Şubat 2021 günü sonuna kadar uzatıldığını da bu arada hatırlatayım. 
  • “Genel rapor”un ilgili hesap dönemini izleyen hesap döneminin sonuna kadar hazırlanması ve  bu süre sona erdikten sonra istenmesi durumunda ibraz edilmesi gerekiyor. 

Düzenlenmesi zaman isteyen söz konusu form ve raporun hazırlıklarının zamanında yapılması önemli.

Nakit sermaye artışına ilişkin banka yazısı 

Yeni kurulan veya nakit sermaye artıran sermaye şirketlerinde, konan veya artırılan sermaye  üzerinden, Merkez Bankası tarafından ilgili yıl için açıklanan faiz oranı dikkate alınarak hesaplanacak  tutarın %50’sinin, kurumlar vergisi matrahından indirimi mümkün. Çeşitli özel durumlarda indirim  oranı %125’e kadar çıkabiliyor. 

İndirim uygulamasında taahhüt edilen sermayenin şirketin banka hesabına ne zaman yatırıldığı  önemli. Bu nedenle konunun açıklandığı Genel Tebliğ’de, taahhüt edilen sermaye artırımı tutarının  nakit olarak şirketin banka hesabına fiilen yatırıldığına ilişkin doküman isteniyor. Tebliğe göre, yapılan  tahsilata ilişkin, ilgili banka şubesi tarafından onaylanmış banka hesap özetinin kâğıt ortamında veya  elektronik ortamda ilgili dönem kurumlar vergisi beyannamesi verme süresi içerisinde kurumlar  vergisi yönünden bağlı olunan vergi dairesine ibrazı gerekiyor. 

Bu çerçevede, indirim uygulamasından yararlanacak kurumların, yukarıda belirtilen banka hesap  özetini temin etmeleri ve bağlı oldukları vergi dairesine vermeleri unutulmamalı.

 

Eş ve çocuklardan her birine isabet eden miras hisselerinde

334.534 TL

Çocuk bulunmaması halinde, eşe isabet eden miras hissesinde

669.479 TL

Bağışlarda

7.703 TL

Yarışma ve çekilişlerde kazanılan ikramiyelerde

7.703 TL

Asgari geçim indirimi tutarları

Ücretliler için 2021 yılında uygulanacak asgari geçim indirimi tutarları şöyle:

2021 Asgari Geçim İndirimi Tutarları

Medeni Durum

Aylık

(TL)

Medeni Durum

Aylık (TL)

Bekâr

268,31

 

 

Evli eşi çalışmayan ve çocuksuz

321,98

Evli eşi çalışan ve çocuksuz

268,31

Evli eşi çalışmayan ve 1 çocuklu

362,22

Evli eşi çalışan ve 1 çocuklu

308,56

Evli eşi çalışmayan ve 2 çocuklu

402,47

Evli eşi çalışan ve 2 çocuklu

348,81

Evli eşi çalışmayan ve 3 çocuklu

456,13

Evli eşi çalışan ve 3 çocuklu

402,47

Evli eşi çalışmayan ve 4 çocuklu

456,13

Evli eşi çalışan ve 4 çocuklu

429,30

Evli eşi çalışmayan ve 5 çocuklu

456,13

Evli eşi çalışan ve 5 çocuklu

456,13

Asgari geçim indiriminin yıllık tutarı, her ücretli için asgari ücret üzerinden hesaplanan yıllık vergi tutarını aşamadığından, aylık asgari geçim indirimi tutarları, 2021 yılı için 456,13 lira ile sınırlıdır.

Engellilik indirimi tutarları

Çalışma gücünü belli ölçüde kaybeden ücretlilerle serbest meslek erbabı engellilik indiriminden yararlanabiliyor ve gelirlerinin bir kısmı bu çerçevede gelir vergisine tabi tutulmuyor. Ayrıca, bakmakla yükümlü olunan özürlü kişi varsa, ücretli ve serbest meslek erbabı, bu kişiler için de indirimden yararlanılabiliyor.

2021 yılında dikkate alınacak engellilik indirimi tutarları aşağıdaki gibi oldu:

  • Çalışma gücünün %80’inin kaybedenler için 1.500 lira.
  • Çalışma gücünün %60’ını kaybedeler için 860 lira.
  • Çalışma gücünün %80’inin kaybedenler için 380 lira.

Vergiden müstesna harcırah tutarları

Çalışanlara verilen gündeliklerin aynı aylık seviyesindeki Devlet memurlarına verilen gündelikler kadar olan veya Devletçe verilen gündeliklerin en yüksek haddini aşmayan kısmı gelir vergisinden istisna.

Devlet memurlarına verilen yurt içi gündelik tutarları Bütçe Kanunu’yla, yurt dışı gündelik tutarları ise Cumhurbaşkanı Kararıyla belirleniyor ve bu tutarlar özel sektörde çalışanlar için de vergiden müstesna harcırah tutarını belirliyor.

2021 Yılı Merkezi Yönetim Bütçe Kanunu’nun eki H-Cetveliyle belirlenen tutarlar çerçevesinde, personele yurt içi seyahatler nedeniyle ödenen harcırah gündeliğinin 73,50 liralık kısmı gelir vergisinden istisna.

Yurt dışına yapılacak seyahatlerde personele ödenecek gündeliğin vergiden istisna edilecek kısmı son olarak 25.01.2020 tarihli Resmî Gazetede yayımlanan Cumhurbaşkanı Kararıyla belirlendi.

Tutar gidilen ülkeye göre değişiyor. KKTC’ye yapılacak yolculuklar için ise tutar halen 175,20 lira. Bu tutarların kısa süre içinde çıkacak yeni bir Karar ile güncellenmesi beklenebilir.

Kıdem tazminatı tavanı

2021 yılında uygulanacak olan kıdem tazminatı tavanı 7.638,96 lira.

Sosyal güvenlik primine esas kazançların alt ve üst sınırları

Sosyal güvenlik mevzuatı uyarınca, sosyal güvenlik primine esas tutulan günlük kazancın alt sınırı, asgari ücretin otuzda biri, üst sınırı ise günlük kazanç alt sınırının 7,5 katıdır.

2021 yılında uygulanacak olan, sosyal güvenlik primi, işsizlik sigortası primi ve sosyal güvenlik destek primine esas kazançların alt sınırı aylık 3.577,50 lira, üst sınırı ise 26.831,40 liradır.

Vakıflara vergi muafiyeti tanınmasında aranan asgari malvarlığı ve gelir tutarları

Bakanlar Kurulunca vakıflara “vergiden muaf vakıf” statüsü verilebilmektedir. Bu statünün verildiği vakıflar, statünün verdiği ayrıcalıklı konum yanında, başta bunlara yapılan bağışların bağış yapanlarca belirli ölçüde matrahtan indirimi olmak üzere çeşitli vergi ayrıcalıklarına da kavuşmaktadırlar.

Vakıfların vergiden muaf vakıf sayılabilmesinde, diğer koşulların yanında, talepte bulunan vakıfların belirli bir gelir getirici malvarlığına ve yıllık gelire sahip olmaları aranmaktadır.

Asgari malvarlığı ve gelir tutarları yıllar itibariyle değişmektedir. 2021 yılında vergi muafiyeti talebinde bulunacak vakıfların vergi muafiyeti talebinde bulundukları tarihte en az;

  • 1.873.000 lira gelir getirici mal varlığına ve
  • 169.000,00 lira yıllık gelire (kamu kaynaklı yardımlar ve bağışlar hariç)

sahip olmaları gerekir. Faaliyet süresi 6-12 ay olan vakıflar için bu tutarlar iki kat olarak aranıyor.

Fatura düzenleme sınırı

2020 yılında 1.400 lira olan fatura düzenleme sınırı 2021 yılı için 1.500 lira olmuştur.

Buna göre, 2021 yılında nihai tüketicilere yapılan 1.500 liradan daha küçük tutarlı satışlar için, müşterinin de istememesi koşuluyla, fatura düzenleme zorunluluğu yoktur. Bu satışlar için perakende satış fişi düzenlenmesi mümkündür.

Doğrudan gider yazma sınırı

Satın alınan demirbaşlar için, doğrudan gider yazma sınırı, 2021 yılı için 1.500 liradır.

Buna göre, 2021 yılında satın alınan demirbaşlardan bedeli bu tutarı aşmayanlar doğrudan gider kaydedilebilir.
 

Etiketler