Şubat 2025

Yurt Dışı Yatırımları Araştırması

Yurt Dışı Yatırımları Araştırması 2024
  • Araştırma
  • 10 dakikalık okuma
Ülke Kıdemli Ortağı

Küresel ve yerel gelişmeler göz önüne alındığında hedef pazarlara ulaşabilmenin önemi giderek artarken, yerel sınırlar içinde kalmak yerine farklı ve yeni pazarlardaki büyüme fırsatlarını değerlendirmek her ölçekteki şirket için büyük bir önem taşıyor. Bu stratejik yaklaşımı benimseyen şirketler sağladıkları rekabet avantajıyla,sürdürülebilir bir büyüme yakalıyorlar. Türkiye’den yurtdışına yapılan yatırımların mevcut durumunu ve şirketlerin gelecekteki yatırım eğilimlerini anlamak için önemli bir kaynak olarak öne çıktığına inandığımız Yurt Dışı Yatırımları Araştırması’nın bu sene ikincisini gerçekleştirdik. Araştırmamız; yatırımcı şirketlere stratejilerini oluşturmak, yeni fırsatları değerlendirmek ve potansiyel zorlukları belirlemek açısından faydalı bilgiler sunuyor.

Cenk Ulu | Ülke Kıdemli Ortağı, PwC Türkiye

Yurt Dışı Yatırımları Araştırması

Dünyada batılı ülkelerin alışık olmadığı yüksek enflasyon oranları, jeopolitik çatışmalar ve tedarik zincirindeki kırılmalar, ekonomik kalkınma ve sürdürülebilir büyüme hedeflerine ulaşmayı zorlaştırıyor. Türkiye’den yurt dışına yapılan yatırımlar, özellikle küresel ekonomik belirsizliklerin arttığı bu dönemde kritik bir önem taşımakta olup, Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde ülke ekonomisinin gelişimi için önemli bir gösterge teşkil ediyor. Bu yatırımlar, şirketlere fayda sağlamanın ötesinde ülkelerin uluslararası arenadaki görünürlüğünü ve tanınırlığını artırarak geniş kapsamlı ekonomik katkıları beraberinde getiriyor.

Araştırma raporumuz, Türkiye’deki şirketlerin yurt dışına yaptıkları doğrudan yatırımların mevcut durumunu analiz ederken, bu yatırımların şirketlerin büyüme hedeflerine nasıl katkıda bulunacağına dair bir perspektif sunmayı amaçlıyor. Bu amaç doğrultusunda, PwC Türkiye olarak çalışmamız kapsamında farklı sektörlerde faaliyet gösteren önde gelen şirketlerin üst düzey yöneticileri ile çevrimiçi bir anket ve derinlemesine görüşmeler gerçekleştirdik.   

Yıllar bazında karşılaştırma yapıldığında her geçen yıl yurt dışı gelirlerin satış gelirleri içerisindeki payının arttığını görüyoruz. Araştırmaya katılan şirketlerin tamamı yurt dışı yatırımların rekabetçilik perspektifinden büyümeye katkısının çok yüksek olduğunu söylüyor. Doğru bir planlama ile başlayan yatırımlar, hedeflenen yerel pazardaki dinamiklerin anlaşılması ve şirket yöneticilerinin belirlediği hedeflere uygun oluşturulan bir yol haritası ile daha da başarılı bir hale geliyor.  

Temel bulgular Türkiye’den Yurt Dışına Yatırımların Genel Görünümü

Türkiye’den yurt dışına yapılan doğrudan yatırımların ülke dağılımı, 2005-2014 ve 2015-2024 dönemleri arasında farklılaşan öncelikler açısından değişim göstermiştir. Vergi avantajları sebebiyle her iki dönemde de yatırımlarda en büyük payı alan ülkenin Hollanda olurken ilk on yıllık dönemde Hollanda’nın %27’lik bir payını %19’la Azerbaycan; %6’lık paylar ile ABD ve Almanya takip etti. İkinci on yıllık döneme bakıldığında ise, Hollanda ~%30’luk payla liderliğini korurken ikinci sırayı ise payını belirgin bir şekilde artırarak %24’ün üzerine taşıyan ABD almıştır. İngiltere Türkiye’de yerleşik kişilerin yatırım tercihlerinde üçüncü sıraya yükselirken dördüncü sırayı koruyan Almanya’yı ise ilk 10 ülke sıralamasına beşinci sıradan giren (bölgeyle güçlenen ticari bağların ve yeni fırsatların etkisiyle) Birleşik Arap Emirlikleri takip etmiştir. İki 10 yıllık dönem içerisinde görülen yatırım pazarlarındaki değişim, Türk yatırımcıların geleneksel pazarların ötesine geçerek daha geniş bir coğrafyada yatırım fırsatlarını değerlendirme eğilimini yansıtıyor.

Türkiye’den Yurt Dışına Yatırımların Genel Görünümü

Temel bulgular Yeni Yatırım Trendleri

Son yıllarda uluslararası yatırım trendleri önemli ölçüde değişim gösteriyor. Geleneksel yöntemler olan sıfırdan yeni yatırım (greenfield investment), şirket birleşmesi ve satın almalar (M&A ve brownfield investment dahil) hâlâ ajandalarda üst sıralarda yer almakla birlikte özellikle teknoloji odaklı sektörlerde start-up yatırımları da dikkat çekiyor.

Dünyada ve Türkiye’de Ekonomik Görünüm” raporumuzda da yer aldığı gibi son dönemin revaçta olan konusu yeşil dönüşüm kapsamında, Türk şirketleri teknolojik olarak sofistike ve yeşil ürünleri küresel pazara rekabetçi bir şekilde ihraç edebilme kapasitesine sahip ülkeler arasında yer alıyor. Bahsi geçen farklılaşmış yatırım şekilleri ile bu durum yeşil dönüşüm sürecinde Türk şirketlerinin küresel arenada daha güçlü bir konuma ulaşabileceğine de işaret ediyor.

Yurt dışı Yatırımları Yeni Yatırım Trendleri

Temel bulgular Mevcut yurt dışı yatırımların lokasyonunu belirlemede etkili en önemli 3 faktör

Şirketler, yeni pazarlara girerek büyüme fırsatlarını değerlendirmeyi ve küresel varlıklarını genişletmeyi önceliklendiriyor. Yatırım yapılan bölgelerdeki vergisel avantajlar ve iş gücü maliyetleri elbette önemli faktörler ancak asıl itici güç, şirketlerin yeni pazarlarda varlık göstererek rekabetçi konumlarını güçlendirme ve sürdürülebilir büyümeyi sağlama isteği olarak öne çıkıyor.

Bu yaklaşım, müşterilere lojistik anlamda daha yakın olma talebi de göz önüne alındığında şirketlerin pandemi sonrası değişen tedarik zinciri yapılanmasında küresel ölçekte daha etkin bir şekilde rekabet etme ve fırsatları daha proaktif bir şekilde değerlendirme taleplerini de ortaya koyuyor.

Yurt dışı yatırımı yaparken karşılaşılan zorluklar

Temel bulgular Yatırımcı Perspektifinden Zorluklar ve İhtiyaçlar

Katılımcılar bu sene de sırasıyla yetkin insan kaynağı bulmanın, iş kültüründeki farklılıkların, hukuki süreçlerin zorluğu ve regülasyonlara yönelik bilgilerin az olmasının, yerel pazara yönelik içgörü eksikliğinin, finansmana erişimin karşılaştıkları temel zorluklar olduğunu belirtiyor.

Yurt dışı yatırımı yaparken karşılaşılan zorluklar

Sonuç: Gelecek Planları

Yurt dışına yatırım yapan şirketler, yatırımlarında sürekliliği ve öğrenme süreçlerini önceliklendirerek, bu sayede mevcut yatırım bölgelerinde kurulu ve sürdürülebilir sistemler geliştirmeyi önemsiyorlar. Yeni yatırım ülkeleri seçilirken karşılaşılan çeşitli riskler, şirketleri daha önce güvenilir ve olumlu deneyimler yaşadıkları coğrafyalara yönlendiriyor.

Bu yılki araştırmamızda da yurt dışına yapılan yatırımlardan genel olarak memnuniyet duyulması uluslararası genişleme stratejilerinin etkinliği ve devamlılığına dair önemli bir gösterge olarak karşımıza çıkıyor. Bu yüksek memnuniyet oranı, uluslararası pazarda elde edilen başarılar ve yatırımların sağladığı getirilerle uyumlu bir tablo çizmeye devam ediyor. Bu memnuniyetin başlıca kaynakları aşağıdaki gibi önümüze çıkıyor:

  • Doğru Pazar Araştırmaları ve Stratejik Planlama
  • Yerel Piyasa İhtiyaçlarına Uyumlu Ürün ve Hizmet Sunumu
  • İş Yapma Biçimlerinin Geliştirilmesi
  • Yerel İş Ortaklıkları ve Uzman Danışmanlık

Araştırma hakkında

Yurt Dışı Yatırımları Araştırmamız çevrim içi anket metodunu kullandığımız ve derinlemesine görüşmeler gerçekleştirdiğimiz aşamalardan oluştu.

Çevrim içi anket aşamasında araştırmamıza 130 kişi katıldı. Bu çerçevede Türkiye’de iş dünyasına yön veren farklı uzmanlık alanlarından ve sektörlerden üst düzey yöneticileri ve kanaat önderlerine ulaştık.

Araştırmamızın derinlemesine görüşmeler aşamasında ise değerli deneyimleriyle Türkiye’nin önde gelen iş dünyası temsilcileri ile görüştük.


Araştırma hakkında

Raporu incelemek için tıklayınız

İletişim

Cenk Ulu

Cenk Ulu

Ülke Kıdemli Ortağı, PwC Türkiye

Telefon: +90 212 326 6967

Bizi takip edin: