Tüketici Davranışları Araştırması

Tüketici Tercihlerinin Geleceği:
Yüksek Standartlar

Tüketici Davranışları Araştırmamızda, yerel ve küresel dinamiklerin etkisindeki Türkiye ekonomisinde, tüketici güvenini şekillendiren parametreleri, markalardan beklentileri, deneyim ve sürdürülebilirlik özelinde bilinirlik, tutum ve davranışları irdeleyen bir analiz ortaya koymak için çalıştık.

Araştırmanın temel bulguları 4 ana başlık altında toplanıyor.

Tüketici Güveni ve Ekonomi

Tüketici Beklentileri ve Gelecek Adımlar

Tüketici ve Etkileşim

Tüketici ve Sürdürülebilirlik

Tüketici Güveni ve Ekonomi

2023 yılında yapılan cumhurbaşkanlığı seçiminin ardından teori dostu politikaların benimsenmesi tüketici güveninde sınırlı da olsa olumlu bir etki yarattı.

Uygulanan teori dostu politikalarda gösterilen kararlı duruş, tüketicilerin de ekonomiye bakış açısında geçtiğimiz yıla göre daha olumlu bir görünüm sergiledi. Araştırma sonuçlarına göre, geçtiğimiz sene katılımcıların %71’i ekonomi ile beklentilerini kötü veya çok kötü olarak nitelendirirken, bu sene bu oran %57’ye geriledi. Aynı zamanda yine geçtiğimiz yıl katılımcıların %10’u ekonomiyi çok olumlu olarak değerlendirirken bu sene bu oran %15 olarak ölçüldü.
Daha fazlası için tıklayınız

Tüketici Beklentileri ve Gelecek Adımlar

Tüketici neden online alışveriş kanallarını tercih ediyor?

Tüketicilerin uzunca bir süredir hayatımızın önemli bir parçası olan online alışveriş kanallarını kullanım sıklığı geçtiğimiz seneye oranla artış gösterdi. Tüketicilerin online alışverişi tercih etme nedenlerine bakıldığında bu sene de geçtiğimiz araştırmada olduğu gibi fiyat karşılaştırma kolaylığı, fiyat avantajı, alışveriş kolaylığı, ürün çeşitliliği ve hızlı alışveriş imkanı olduğunu görülüyor.

Ürün değerlendirmeleri ve kullanıcı yorumları gibi bilgilerle desteklenen online alışveriş, müşterilere daha bilinçli ve güvenli bir alışveriş deneyimi sunmanın yanında, kişiselleştirilmiş öneriler, kampanyalar ve deneyimler ile önemini her geçen gün artırıyor.

Online alışverişte yurt dışı kanalları

Yurt dışındaki tedarikçilerden yapılan online alışverişlerin geçtiğimiz araştırma dönemine göre yoğunlaştığını görüyoruz. 2022’de %43 olan “yurt dışından hizmet veren online alışveriş platformlarını kullanma” oranı 2023’de %58’e yükseliyor, ortalama kullanım sıklığı 2022’de ayda 2.6 kez iken 2023’de 4 kez olarak karşımıza çıkıyor. Bunun altında yatan faktörlere bakıldığında birkaç temel konu ön plana çıkıyor.

Fiyat avantajı: Dövize endeksli olmasına rağmen, yurt dışı fiyatlar yurt içi satıcıların sunduğu fiyatlara göre daha avantajlı seçenekler sunuyor.
Ürün çeşitliliği: Yurt dışı tedarikçiler yüksek ürün çeşitliliği sağlıyorlar.
Garanti / yerel servis olanakları: Bazı ürünler garanti ve servis olanağı sunulmamasına rağmen yurt dışı kanal tercihini etkilemiyor.

Daha fazlası için tıklayınız

Tüketici ve Etkileşim

Tüketici ile veriye dayalı iletişim önemini artırmaya devam ediyor.

Tüketicilerin mağazaları tercih etmesinin en önemli nedenlerinin mağazada ürünü görüp incelemek, mağazaların yakın olması, kişisel alışveriş deneyimi sunması ve mağazaya gitmenin sosyal yönlerinin sevilmesi olduğu görülüyor.

Diğer yandan tüketicilerin büyük bir kısmı ürünler hakkında bilgiyi hem mağazalardan hem de online kaynaklardan ediniyor. Bunun neticesinde belirli kategorilerde ürünleri mağazada inceleyip, sonrasında online platformlardan satın almayı tercih edebiliyorlar.

Tüketicilerin satın alma kararlarında aile ve arkadaş çevresinin yanı sıra internet haberleri ve sosyal medyanın büyük etkisinin olduğu görülüyor. Sosyal medya üzerinden yapılan kampanya ve indirim duyuruları, anında erişim sunarak alışveriş deneyimini daha cazip hale getiriyor ve anlık satın alma kararlarını yönlendiriyor.

Daha fazlası için tıklayınız

Tüketici ve Sürdürülebilirlik

Alışverişlerde tercih nedenleri artık sadece kişisel memnuniyetle sınırlı kalmıyor, aynı zamanda doğal kaynakları koruma, çevresel etkiyi azaltma ve adil ticaret uygulamalarını destekleme amacını da taşıyor. Bu bilinçlenme süreci, tüketicilerin yanı sıra markaları da daha sorumlu ve çevreci uygulamalara yönlendirerek, pazar dinamiklerini değiştiriyor ve böylece daha sürdürülebilir bir tüketim kültürü oluşuyor.

Yenilenebilir enerji, geri dönüşümlü malzemeler, adil ticaret uygulamaları gibi unsurları içeren sürdürülebilir ürünler, tüketicilerin daha bilinçli seçimler yapmalarina ve çevresel etkileri azaltmalarına olanak tanıyor.

Bu bilinçlenme süreci, tüketicilerin yani sıra markalari da daha sorumlu ve çevreci uygulamalara yönlendirerek, pazar dinamiklerini değiştiriyor ve böylece daha sürdürülebilir bir tüketim kültürü oluşuyor.

Tüketiciler sürdürülebilirlik konusundaki ana sorumluluk sahibini %50 oranla kamu yönetimi olarak görmeye devam ediyor. Geçen seneki araştırmada bu oran %64 idi. İkinci sırada sorumluluğu verdikleri markaların payının ise 7 puan artarak %11’e ulaşıyor. Benzer şekilde STK’ların da sürdürülebilirlik konusundaki sorumluluğunu %6 ile geçen seneye göre (%4) daha fazla yorumlayan tüketiciler, bu konudaki kendi paylarını ise geriye çekiyorlar. Önceki araştırmaya göre 4 puan azalışla, tüketicilerin sadece %9’u sürdürülebilirlik ile ilgili sorumluluğun kendilerinde olduğunu düşünüyor.

Daha fazlası için tıklayınız

Sonuç

Etkin bir büyüme ve ticari başarı için tüketiciyi iyi anlamak ve değişimlerini yakından takip etmek önemli. 2023 Türk tüketicisi için zorlu bir oldu. Yeniden rayına giren ekonomi, birçok gösterge ile bir yandan bunu doğrularken, Şubat ayında yaşadığımız asrın felaketi pozitif ivmeyi yavaşlatan etmenlerden oldu.

Tüketicinin ekonomi yönündeki beklentileri teori dostu politikalara dönüş ile güçlü bir iyileşme gösterse de, ekonomik baskıların özellikle daralan kredi ortamında hissedildiği bir ortamda, ürün ve hizmetlerin “hızı” üzerinde artan beklenti öne çıkan “sürprizlerden” biri oldu; yavaşlık artık bir seçenek değil.

Tüketici ile etkileşimin önemi geçen yılki çalışmamızda belirleyici unsurlardan biriydi. Bugün artık müşterisini “tanımayan” oyuncuların pazarda büyük darbe yediklerini söyleyebiliriz. Yapay zekânın tanımlayıcı olduğu bir rekabet ortamında, tüketiciye farklı kanallarda farklı deneyimleri “özelleştirmeden” vermek geri dönülmesi zor bir hata olarak görünüyor.

Bunun yanısıra genç tüketicinin dünyadan daha haberdar olması, sürdürülebilirliğe verdiği önemi artırıyor ve markaları geleceğimize daha fazla sahip çıkmaya zorladığı görülüyor.

Metodoloji

Tüketici Davranışları Araştırması çalışması, PwC Türkiye ve Ipsos iş birliği ile gerçekleştirilen saha araştırmasının bulgularından yola çıkarak PwC Türkiye uzmanlarının analiz ve yorumlarıyla hazırlandı.

Araştırma 18 yaş üzeri, AB, C1, C2 SES gruplarında, kadın ve erkeklerden oluşan bir kitlede, Türkiye nüfusunu temsil edecek yapıda gerçekleştirildi. Katılımcı kümesinde, yaş gruplarının nüfus içindeki paylarına göre ve kadın erkek katılımcı sayısı yarı yarıya olacak şekilde dağılım yapıldı. Araştırma verisi Aralık 2023’de online veri toplama (CAWI) yöntemi ile toplam 1.000 kişiden derlenerek işlendi.